آموزش حسابداری بازرگانی رایگان+دانلود جزوء Pdf

موزش حسابداری شرکت های بازرگانی :

شرکت های بازرگانی به شرکت هایی اطلاق می شود که اقدام به خرید کالا نموده و بدون هیچ گونه تغییر،کالای مذکور را با درصدی سود به فروش می رساند.
چنانچه کوچکترین تغییری روی کالا انجام شود کالای مذکور دارای قیمت تمام شده می شود و حسابداری از حالت بازرگانی به حسابداری تولیدی تبدیل می شود.
مثلاً ؛ شرکتی کالای فله ( بدون بسته بندی ) را خریداری نموده و اقدام به بسته بندی این کالا می کند چون تغییر روی کالا ایجاد شده حسابداری این شرکت تولیدی محسوب می شود.

سرفصل های مورد استفاده در شرکت های بازرگانی :

1- خرید :

هنگامی که کالایی با قصد فروش خریداری می شود ، از این حساب استفاده می نماییم .
به عنوان مثال : اگر شرکت، کامپیوتری را برای استفاده در داخل شرکت خریداری کند ، حساب اثاثه (دارایی ثابت ) بدهکار می شود ولی اگر این کامپیوتر به قصد فروش خریداری شود از حساب خرید استفاده می نماییم.

2- برگشت از خرید و تخفیفات :

از این حساب هنگامی استفاده می شود که کالای خریداری شده بنا به هر دلیلی مرجوع شود . همچنین اگر از فروشنده تخفیف هم گرفته شود ، از همین حساب استفاده می کنیم .

نکته :

تخفیفی که هنگام خرید در فاکتور لحاظ شده را ثبت نمی نماییم، یعنی اینکه رقم پس از تخفیف را ثبت می کنیم اما اگر پس از خرید و ثبت آن، هنگام تسویه حساب تخفیف گرفتیم از این سرفصل استفاده می کنیم.

3- فروش :

زمانی که کالا به فروش می رسد از این حساب استفاده می نماییم .

4- برگشت از فروش و تخفیفات :

هنگامی که کالای فروخته شده را بنا بر هر دلیلی مشتری مرجوع می نماید، از این حساب استفاده می شود. همچنین زمانی که هنگام تسویه حساب مشتری از ما تخفیف می گیرد، از این حساب استفاده می نماییم.

نکته :

برای تعریف معین چهار حساب ( خرید ، برگشت از خرید و تخفیفات ، فروش و برگشت از فروش و تخفیفات ) از اسامی کالا استفاده می کنیم .
مثلاً اگر شرکت ما در زمینه خرید و فروش کامپیوتر فعالیت دارد ، معین هر چهار حساب فوق کامپیوتر است .

*نکات قابل توجه برای استفاده از سرفصل های حسابداری در شرکت های بازرگانی :

نکته اول :

ماهیت خرید بدهکار است ، این حساب هرگز بستانکار نمی شود .

نکته دوم :

ماهیت برگشت از خرید و تخفیفات بستانکار است ، این حساب هرگز بدهکار نمی شود .

نکته سوم :

ماهیت فروش همیشه بستانکار است ، این حساب هرگز بدهکار نمی شود .

نکته چهارم :

ماهیت برگشت از فروش و تخفیفات همیشه بدهکار است ،این حساب هرگز بستانکار نمی شود.

نکته پنجم:

برگشت از خرید و تخفیفات / برگشت از فروش و تخفیفات
تخفیفات برای خرید یا فروش به این علت با سرفصل برگشت از خرید ( برگشت از فروش ) مشترک است چون همان معنا را می دهد و ماهیت آن یکسان می باشد و این حساب زیاد برای کارفرما حائز اهمیت نیست و معمولاً کارفرما هیچ گزارشی از حساب تخفیفات نمی خواهد و همچنین بدلیل اینکه از ثبت کمتری در دفاتر استفاده شود سرفصل آنها یکی شده است .

نکته :

در ثبت سندهای حسابداری تعداد کالا مورد نظر نیست بلکه ارزش ریالی کل آن را ثبت می کنیم.

نکته :

معین حساب دریافتنی ، اسم شخص یا شرکتی است که از او طلبکار هستیم .
معین حساب پرداختنی ، اسم شخص یا شرکتی است که به او بدهکار می شویم .

نکته :

در ثبت سند حسابداری ماهیت حساب دریافتنی ، بدهکار و ماهیت حساب پرداختنی ، بستانکار است .

مثال اول آموزش حسابداری بازرگانی:

شرکت سینا پردازش در زمینه خرید و فروش کامپیوتر فعالیت بازرگانی به شرح ذیل را انجام می دهد :

1- خرید 300 دستگاه کامپیوتر به ارزش 3.000.000 ریال به صورت نسیه از شرکت بتا

خرید 3.000.000
( کامپیوتر)

حسابهای پرداختنی 3.000.000
( شرکت بتا )
بابت خرید کالا

تحلیل :

خرید همیشه بدهکار است و معین خرید، اسم کالا (کامپیوتر) می باشد و چون خرید بصورت نسیه انجام شده، پس حسابهای پرداختنی بستانکار می شود .

2- فروش نقدی 5 دستگاه کامپیوتر به شرکت سامان به ارزش 60.000 ریال

صندوق60.000
(صندوق)

فروش60.000
( کامپیوتر )
بابت فروش کالا

تحلیل :

صندوق افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است و معین فروش، اسم کالا (کامپیوتر) است .

3- برگشت یک دستگاه کامپیوتر به شرکت بتا

حسابهای پرداختنی10.000
( شرکت بتا)

برگشت از خرید10.000
( کامپیوتر)
بابت مرجوع نمودن کالا

تحلیل :

حساب برگشت از خرید همیشه بستانکار است . چون قبلاً به شرکت بتا بدهکار بوده ایم الان به اندازه یک کالا از بدهی ما کاسته می شود ، پس حساب پرداختنی بدهکار می شود .

4- خرید 500 دستگاه کامپیوتر به ارزش 5.000.00 ریال از فروشگاه سامان که 1.000.000 ریال توسط شرکا آقای رضائی ،2.000.000 از بانک ملی و مابقی بصورت نسیه پرداخت شد .

خرید5.000.000
( کامپیوتر)

جاری شرکا 1.000.000
( آقای رضائی)
بانک 2.000.000
( ملی)
حسابهای پرداختنی 2.000.000
( فروشگاه سامان )
بابت خرید کالا

تحلیل :

این ثبت بصورت مرکب است ،خرید همیشه بدهکار است و بخشی از پرداخت توسط شرکا انجام شده ، پس حساب جاری شرکا ، بستانکار می شود و بخشی توسط بانک ملی انجام شده ، پس بانک بستانکار می شود و پرداخت مابقی بصورت نسیه ، پس حساب پرداختنی بستانکار می شود .

5- فروش300 دستگاه کامپیوتر به شرکت مهنام و دریافت مبلغ 3.800.000 ریال

صندوق3.800.000
( صندوق)

فروش 3.800.000
( کامپیوتر)
بابت فروش کالا

تحلیل :

دردریافت نقدی ، صندوق بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است .

مثال دوم آموزش حسابداری بازرگانی :

شرکت بازرگانی یزدان در خرید و فروش خودرو ( شرکت سایپا ) فعالیت دارد فعالیت یک ماهه خرید و فروش این شرکت به شرح ذیل می باشد :

1/6- خرید ده دستگاه پراید به ارزش 500.000 ريال به صورت نسیه.
2/6- خرید سه دستگاه زانتیا به ارزش 600.000 ريال و پرداخت یک فقره چک .
3/6- وصول چک پرداختنی به شرکت سایپا.
4/6- فروش یک دستگاه زانتیا به مبلغ 100.000 ريال به شرکت تابان به صورت نسیه .
5/6- شرکت تابان بابت بدهی خود یک فقره چک ارائه نمود .
6/6- چک دریافتنی از شرکت تابان وصول و به حساب بانک تجارت واریز شد.
7/6- فروش سه دستگاه پراید به ارزش 180.000 ريال و یک دستگاه زانتیا به ارزش 220.000 ريال به شرکت توانا به صورت نسیه .
8/6- شرکت توانا خودروی زانتیا را مرجوع گردانید.
9/6- خودروی زانتیا دارای آسیب بوده و به شرکت سایپا مرجوع شد .
10/6- یک دستگاه زانتیا در قبال خودروی مرجوعی از شرکت سایپا دریافت شد.

حل مثال دوم آموزش حسابداری بازرگانی :

1/6- خرید ده دستگاه پراید به ارزش 500.000 ريال به صورت نسیه.

تحلیل :

خودرو به قصد فروش خریداری شده پس حساب خرید بدهکار است چون خرید بصورت نسیه می باشد از حساب پرداختنی استفاده می شود.

2/6- خرید سه دستگاه زانتیا به ارزش 600.000 ريال و پرداخت یک فقره چک .

تحلیل :

حساب خرید همیشه بدهکار است معین اسم خودرو ، بابت پرداخت چک اسناد پرداختنی بستانکار می شود.

3/6- وصول چک پرداختنی به شرکت سایپا.

تحلیل :

زمانی که چک وصول می شود حساب بانک کاهش یافته بنابراین بستانکار و حساب اسناد پرداختنی نیز بدهکار می شود .

4/6- فروش یک دستگاه زانتیا به مبلغ 100.000 ريال به شرکت تابان به صورت نسیه .

تحلیل :

فروش همیشه بستانکار است چون طلب اضافه شده ، حساب دریافتنی بدهکار می شود.

5/6- شرکت تابان بابت بدهی خود یک فقره چک ارائه نمود .

تحلیل :

دریافت چک یعنی حساب اسناد دریافتنی اضافه می شود پس حساب اسناد دریافتنی بدهکار ، طلب ما کاهش یافته بنابراین حساب دریافتنی بستانکار می شود.

6/6- چک دریافتنی از شرکت تابان وصول و به حساب بانک تجارت واریز شد.

تحلیل :

حساب بانک افزایش یافته چون ماهیتش بدهکار است پس افزایش آن با بدهکار شدن می باشد ، اسناد دریافتنی کاهش پیدا کرده چون ماهیت آن بدهکار است ،پس کاهش آن یعنی بستانکار.

7/6- فروش سه دستگاه پراید به ارزش 180.000 ريال و یک دستگاه زانتیا به ارزش 220.000 ريال به شرکت توانا به صورت نسیه .

تحلیل :

ماهیت فروش همیشه بستانکار است ، فروش بصورت نسیه یعنی حساب دریافتنی بدهکار می شود .

8/6- شرکت توانا خودروی زانتیا را مرجوع گردانید.

تحلیل :

حساب برگشت از فروش همیشه بدهکار است ،همچنین چون شرکت توانا بدهکار بوده است با مرجوع نمودن این کالا به همین اندازه از بدهی او کاسته می شود یعنی حساب دریافتنی کاهش یافته و بستانکار می شود.

9/6- خودروی زانتیا دارای آسیب بوده و به شرکت سایپا مرجوع شد .

تحلیل :

حساب برگشت از خرید همیشه بستانکار است و در ازای این کالای مرجوعی ، حساب پرداختنی کاهش یافته ، بنابراین با توجه به ماهیت، این حساب بدهکار می شود .

10/6- یک دستگاه زانتیا در قبال خودروی مرجوعی از شرکت سایپا دریافت شد.

تحلیل :

زمانی که کالایی از فروشنده دریافت می کنیم فقط حساب خرید می تواند بدهکار شود در این مسئله با توجه به شرکت سایپا فروشنده است ، پس حساب پرداختنی ، افزایش یافته و ماهیت آن بستانکار می شود .

نکته :

اساساً در خرید به صورت نسیه ، حساب پرداختنی بستانکار می شود و در برگشت از خرید ، حساب پرداختنی بدهکار می شود .
در فروش به صورت نسیه ، حساب دریافتنی بدهکار می شود و در برگشت از فروش ، حساب دریافتنی بستانکار می شود .

مثال سوم :

شرکت بازرگانی پلیکان در زمینه خرید و فروش تلویزیون فعالیت دارد . این شرکت در تاریخ 1/2/92 با سرمایه نقدی 100.000.000 ريال تاسیس گردید ،سهامداران شرکت خانم سلیمانی ، خانم حلاج و آقای نیکویی می باشند این شرکت در کنار خرید و فروش تلویزیون خدمات نصب و راه اندازی نیز دارد .همچنین فروشندگان این شرکت ، شرکت های LG و سامسونگ می باشند .
مطلوب است ثبت اسناد حسابداری ، تحریر دفاتر روزنامه ، کل و معین ، ارائه گزارشات سود و زیان ،

ترازنامه ، تراز آزمایشی دو ستونی .

1)    2/2 افتتاح حساب بانک تجارت و واریز 200.000.000 ريال توسط خانم سلیمانی .
2)    3/2 افتتاح حساب بانک سامان و واریز 200.000.000 ريال توسط خانم حلاج .
3)    4/2 واریز 10.000.000 ريال از بانک تجارت به حساب صندوق .
4)    5/2 استخدام یک نفر منشی به نام خانم نصری با حقوق ماهیانه200.000 ريال و دو نفر مدیر فروش خانم علیزاده و خانم جوان با حقوق ماهیانه 500.000 ريال و یک نفر حسابدار به نام آقای یزدان با حقوق ماهیانه 300.000 ريال .
5)    6/2 خرید میز و صندلی به ارزش 1.000.000 ريال و پرداخت توسط خانم سلیمانی .
6)    7/2 خرید 5 دستگاه کامپیوتر به ارزش 1.500.000 ريال و پرداخت توسط خانم حلاج.
7)    8/2 یک دستگاه از کامپیوترها به دلیل مازاد بودن مرجوع گردید و مبلغ 300.000ريال بابت آن توسط آقای نیکویی دریافت شد.
8)    9/2 بابت محل دفتر 3.000.000 ريال از بانک تجارت به عنوان ودیعه پرداخت شد.
9)    10/2 یک دستگاه تلفن سانترال همراه با 4 گوشی تلفن همچنین هزینه نصب و راه اندازی به ارزش 500.000 ريال به صورت یک فقره چک از بانک سامان پرداخت گردید .
10)     11/2 چک پرداختی بابت تلفن سانترال وصول گردید.
11)     12/2 خرید 10 دستگاه تلویزیون 26 اینچ به ارزش 10.000.000 ريال به صورت نسیه از شرکت LG
12)     13/2 خرید 10 دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ارزش 15.000.000 ريال از شرکت سامسونگ به صورت حواله از بانک سامان.
13)     14/2 واریز 500.000.000 ريال به حساب بانک سامان و مبلغ 600.000.000 ريال به حساب بانک تجارت و 100.000.000 ريال به حساب صندوق توسط آقای نیکویی.
14)     15/2 فروش دو دستگاه تلویزیون 26 اینچ به شرکت فرااندیشه به مبلغ 2.200.000 ريال .
15)     16/2 فروش 8 دستگاه تلویزیون سامسونگ به شرکت رهیاب به رقم 13.600.000 ريال به صورت یک فقره چک دریافتی .
16)     17/2 فروش 8 دستگاه تلویزیون 26 اینچ به شرکت دانا به ارزش8.800.000 ريال که این مبلغ توسط دو فقره چک به رقم های 4.000.000 ريال و 4.800.000 ريال تسویه گردید.
17)     18/2 فروش دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به آقای مؤمنی به رقم 3.400.000 ريال و این مبلغ به حساب صندوق واریز شد .
18)     19/2 هزینه های زیر توسط آقای نیکویی پرداخت شد :
قند و چای 20.000 ريال
تلفن شرکت 80.000 ريال
ایاب و ذهاب 100.000 ريال
هزینه غذایی 300.000 ريال
19)     20/2 نصب دو دستگاه تلویزیون از قبل فروش رفته ، 200.000 ريال به حساب صندوق واریز شد.
20)     21/2 بابت خرید ده دستگاه تلویزیون 42 اینچ سامسونگ مبلغ 20.000.000 ريال از صندوق پرداخت شد که این ده دستگاه در آینده تحویل شرکت می گردد.
21)     22/2 خرید 5 دستگاه تلویزیون 54 اینچ به رقم 15.000.000 ريال که این مبلغ همراه با هزینه حمل به ارزش 500.000 ريال به صورت زیر پرداخت گردید :
چک دریافتی به مبلغ 4.800.000 ريال ( خرج چک دیگران ) و 700.000 ريال از صندوق و مابقی توسط خانم سلیمانی تسویه گردید .
22)     23/2 خرید 10دستگاه تلویزیون 28 اینچ LG به ارزش 15.000.000 ريال که این مبلغ به صورت زیر تسویه شد :
مبلغ 13.600.000 ريال چک دریافتی از قبل و مبلغ 1.400.000 ريال چک شرکت
23)    24/2 چک پرداختی به شرکت LG از طریق بانک تجارت تسویه گردید .
24)     25/2 چک پرداختی ( چک دیگران ) به شرکت سامسونگ به ارزش 4.800.000 ريال لاوصول ( برگشتی ) بوده در عوض یک فقره چک بانک تجارت به ایشان پرداخت شد.
25)     26/2 چک مرجوعی به شرکت دانا تحویل شد و در عوض مبلغ 4.800.000 ريال توسط آقای نیکویی دریافت شد.
26)     27/2 چک بانک تجارت وصول گردید ( 4.800.000 ريال )
27)     28/2 شرکت فضاسازان بابت 5 دستگاه تلویزیون 26 اینچ سفارشی مبلغ 5.500.000 ريال به حساب بانک واریز نمود که در آینده تلویزیون ها را دریافت نماید.
28)     29/2 تعداد 10 دستگاه تلویزیون 42 اینچ که قبلاً وجه آن پرداخت شده بود از طریق شرکت LG دریافت شد .
29)     30/2 فروش سه دستگاه تلویزیون 54 اینچ به ارزش 10.400.000 و هشت دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ارزش 12.600.000 ريال به شرکت دادمان فروخته شد ، که این مبلغ به حساب بانک سامان واریز شد .
30)     31/2 یک دستگاه تلویزیون 54 اینچ توسط شرکت دادمان مرجوع گردید و در عوض دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ایشان ارائه شد و مابقی ما به التفاوت از صندوق به ایشان پرداخت شد.
31)     1/3 خرید ده دستگاه تلویزیون 26 اینچ به ارزش 10.000.000 ريال از شرکت سامسونگ به صورت نسیه .
32)     2/3 پنج دستگاه تلویزیون 26 اینچ مربوط به شرکت فضاسازان به ایشان تحویل گردید .
33) 3/3 برگشت از خرید یک دستگاه تلویزیون 26 اینچ به مبلغ 1.000.000 ریال و دریافت نقدی.

حل مثال سوم :

1/2 شرکت پلیکان با سرمایه نقدی 100.000.000 ریال تاسیس گردید.

تحلیل :

صندوق افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و سرمایه هم افزایش یافته ، پس بستانکار می شود .( با توجه به اینکه اولین سند ، بعنوان سند افتتاحیه می باشد آورده نقدی شرکا ، سرمایه می شود . )

2/2 افتتاح حساب بانک تجارت و واریز 200.000.000 ريال توسط خانم سلیمانی

تحلیل :

بانک افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و واریز شرکا سبب می شود که حساب جاری شرکا بستانکار شود .

3/2 افتتاح حساب بانک سامان و واریز 200.000.000 ريال توسط خانم حلاج

تحلیل:

بانک افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و واریز شرکا سبب می شود که حساب جاری شرکا

بستانکار شود .

4/2 واریز 10.000.000 ريال از بانک تجارت به حساب صندوق .

تحلیل :

صندوق افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و بانک کاهش یافته ، پس بستانکار می شود .

5/2 استخدام یک نفر منشی به نام خانم نصری با حقوق ماهیانه200.000 ريال و دو نفر مدیر فروش خانم علیزاده و خانم جوان با حقوق ماهیانه 500.000 ريال و یک نفر حسابدار به نام آقای یزدان با حقوق ماهیانه 300.000 ريال .

نکته :

در تاریخ 5/2/92 از آنجا که استخدام، رویداد مالی نیست، پس برای آن سند حسابداری ثبت نمی شود.

6/2 خرید میز و صندلی به ارزش 1.000.000 ريال و پرداخت توسط خانم سلیمانی

تحلیل :

خرید میز و صندلی برای استفاده شرکت یعنی اموال و اثاثه افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و پرداخت شرکا یعنی حساب جاری شرکا افزایش یافته ، پس بستانکار می شود .

7/2 خرید 5 دستگاه کامپیوتر به ارزش 1.500.000 ريال و پرداخت توسط خانم حلاج.

تحلیل :

خرید کامپیوتر برای استفاده شرکت یعنی اموال و اثاثه افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و پرداخت شرکا یعنی حساب جاری شرکا کاهش یافته ، پس بستانکار می شود .

8/2 یک دستگاه از کامپیوترها به دلیل مازاد بودن مرجوع گردید و مبلغ 300.000ريال بابت آن توسط آقای نیکویی دریافت شد.

تحلیل :

مرجوع کردن دستگاه کامپیوتر یعنی اموال و اثاثه ، کاهش یافته پس بستانکار می شود و دریافت پول آن توسط شرکا ، حساب جاری شرکا بدهکار می شود .

9/2 بابت محل دفتر 3.000.000 ريال از بانک تجارت به عنوان ودیعه پرداخت شد.

نکته:

ودیعه ، وجهی که اکنون به طور امانی پرداخت می شود که در پایان قرارداد دریافت می نماییم از این رو به عنوان یک طلب محسوب می شود .و چون طلب غیرتجاری است از سایر حسابهای دریافتنی استفاده می نماییم.

تحلیل :

ودیعه جز سایر حساب های دریافتنی است ، پس بدهکار می شود و پرداخت از بانک ، بانک را کاهش داده پس بستانکار می شود .

10/2 یک دستگاه تلفن سانترال همراه با 4 گوشی تلفن همچنین هزینه نصب و راه اندازی به ارزش 500.000 ريال به صورت یک فقره چک از بانک سامان پرداخت گردید .

تحلیل :

خرید تلفن سانترال یعنی اموال و اثاثه بدهکار می شود و پرداخت چک، یعنی اسناد پرداختنی ، بستانکار می شود .

11/2 چک پرداختی بابت تلفن سانترال وصول گردید.

تحلیل :

وصول چک پرداختی یعنی اسناد پرداختنی کاهش یافته پس بدهکار می شود و وجه آن از بانک خارج شده پس بستانکار می شود .

12/2 خرید 10 دستگاه تلویزیون 26 اینچ به ارزش 10.000.000 ريال به صورت نسیه از شرکت LG.

تحلیل :

خرید تلویزیون برای فروش آن یعنی حساب خرید بدهکار می شود و چون خرید بصورت نسیه است پس حساب پرداختنی بستانکار می شود .

13/2 خرید 10 دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ارزش 15.000.000 ريال از شرکت سامسونگ به صورت حواله از بانک سامان.

تحلیل :

خرید تلویزیون برای فروش آن یعنی حساب خرید بدهکار می شود و پرداخت از حواله بانکی یعنی بانک کاهش یافته ، پس بستانکار می شود .

14/2 واریز 500.000.000 ريال به حساب بانک سامان و مبلغ 600.000.000 ريال به حساب بانک تجارت و 100.000.000 ريال به حساب صندوق توسط آقای نیکویی.

تحلیل :

بانک های سامان ، تجارت و صندوق افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و واریز شرکا یعنی حساب جاری شرکا بستانکار می شود .

15/2 فروش دو دستگاه تلویزیون 26 اینچ به شرکت فرااندیشه به مبلغ 2.200.000 ريال.

تحلیل :

صندوق افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است .

16/2 فروش 8 دستگاه تلویزیون سامسونگ به شرکت رهیاب به رقم 13.600.000 ريال به صورت یک فقره چک دریافتی .

تحلیل :

چک دریافتی یعنی اسناد دریافتنی افزایش یافته پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است .

17/2 فروش 8 دستگاه تلویزیون 26 اینچ به شرکت دانا به ارزش8.800.000 ريال که این مبلغ توسط دو فقره چک به رقم های 4.000.000 ريال و 4.800.000 ريال تسویه گردید.

تحلیل :

تسویه با دو فقره چک دریافتی یعنی اسناد دریافتنی افزایش یافته پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است .

18/2 فروش دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به آقای مؤمنی به رقم 3.400.000 ريال و این مبلغ به حساب صندوق واریز شد .

.تحلیل :

صندوق افزایش یافته پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است .

19/2 هزینه های زیر توسط آقای نیکویی پرداخت شد

تحلیل :

هزینه همیشه بدهکار است و پرداخت آن توسط شرکا انجام شده پس حساب جاری شرکا بستانکار می شود .
هزینه غذایی و قند و چای جز هزینه آبدارخانه و پذیرایی است .

20/2 نصب دو دستگاه تلویزیون از قبل فروش رفته ، به مبلغ 200.000 ريال به حساب صندوق واریز شد.

تحلیل:

چون خدمات انجام شده یعنی درآمد صورت گرفته است که درآمد همیشه بستانکار می باشد، همچنین وجه آن به صندوق وارد شده بنابراین صندوق افزایش و بدهکار می شود.

21/2 بابت خرید ده دستگاه تلویزیون 42 اینچ سامسونگ مبلغ 20.000.000 ريال از صندوق پرداخت شد که این ده دستگاه در آینده تحویل شرکت می گردد.

تحلیل:

وجهی اکنون پرداخت شده تا در آینده کالا دریافت نماییم از حساب پیش پرداخت استفاده می شود که مبلغ این حساب افزایش یافته بنابراین بدهکار می شود و وجه از صندوق پرداخت شده پس بستانکار می شود .

22/2 خرید 5 دستگاه تلویزیون 54 اینچ به رقم 15.000.000 ريال که این مبلغ همراه با هزینه حمل به ارزش 500.000 ريال به صورت زیر پرداخت گردید :
چک دریافتی به مبلغ 4.800.000 ريال ( خرج چک دیگران ) و 700.000 ريال از صندوق و مابقی توسط خانم سلیمانی تسویه گردید .

تحلیل :

حساب خرید کالا همیشه بدهکار است در این مسئله چون هزینه حمل هم همزمان با خرید اتفاق افتاده بنابراین مبلغ خرید با هزینه حمل جمع می شود و رقم حاصله به عنوان رقم خرید تلقی می شود. از طرفی وقتی چک دیگران خرج می شود یعنی اسناد دریافتنی کاهش یافته و بستانکار می شود ، همچنین حساب صندوق نیز کاهش یافته پس این حساب نیز بستانکار می شود و هر زمانی که شرکاء وجهی را به شرکت واریز نمایند حساب ایشان نیز بستانکار می شود .

23/2 خرید 10دستگاه تلویزیون 28 اینچ LG به ارزش 15.000.000 ريال که این مبلغ به صورت زیر تسویه شد :
مبلغ 13.600.000 ريال چک دریافتی از قبل و مبلغ 1.400.000 ريال چک شرکت.

تحلیل:

خرید همیشه بدهکار می باشد و همچنین خرج چک دیگران اسناد دریافتنی را کاهش داده پس این حساب بستانکار می شود، وقتی چکی را پرداخت می نماییم، اسناد پرداختنی بستانکار می شود.

24/2 چک پرداختی به شرکت LG از طریق بانک تجارت تسویه گردید .

تحلیل :

زمانی که چک پرداختنی وصول می شود (یعنی از حساب بانک خارج می شود ) اسناد پرداختنی کاهش یافته بنابراین با توجه به ماهیت آن ( بستانکار بودن ) این حساب بدهکار می شود، حساب بانک کاهش یافته پس بانک بستانکار می شود .

25/2 چک پرداختی ( چک دیگران ) به شرکت سامسونگ به ارزش 4.800.000 ريال لاوصول ( برگشتی ) بوده در عوض یک فقره چک بانک تجارت به ایشان پرداخت شد.

تحلیل :

زمانی که چک خرج شده لاوصول و برگشت می شود یعنی حساب اسناد دریافتنی افزایش یافته و بدهکار می شود همچنین پرداخت چک حساب اسناد پرداختنی را افزایش می دهد که با توجه به ماهیت حساب اسناد پرداختنی ( بستانکار بودن ) این حساب بستانکار می شود.

26/2 چک مرجوعی به شرکت دانا تحویل شد و در عوض مبلغ 4.800.000 ريال توسط آقای نیکویی دریافت شد.

تحلیل :

چکی که به صاحب آن برگشت داده می شود حساب اسناد دریافتنی کاهش یافته پس این حساب بستانکار می شود ، از طرفی عنوان شده که جاری شرکاء وجه آن را دریافت نموده بنابراین جاری شرکاء به شرکت بدهکار می شود.

27/2 چک بانک تجارت وصول گردید ( 4.800.000 ريال )

تحلیل :

وصول چک به معنی کاهش بدهی که این حساب باتوجه به ماهیت ، بدهکار می شود حساب بانک کاهش یافته بنابراین بستانکار می شود.

28/2 شرکت فضاسازان بابت 5 دستگاه تلویزیون 26 اینچ سفارشی مبلغ 5.500.000 ريال به حساب بانک واریز نمود که در آینده تلویزیون ها را دریافت نماید.

تحلیل :

پیش دریافت به معنی وجهی است که اکنون دریافت نموده تا بعداً (در آینده) کالایی را ارائه نماییم ماهیت این حساب بستانکار است ، بنابراین افزایش آن نیز با بستانکار شدن اتفاق می افتد چون وجه مربوطه به حساب بانک واریز شده این حساب افزایش یافته و حساب بانک بدهکار می شود.

29/2 تعداد 10 دستگاه تلویزیون 42 اینچ که قبلاً وجه آن پرداخت شده بود از طریق شرکت LG دریافت شد .

تحلیل :

پیش پرداخت به معنی وجهی است که اکنون پرداخت شده تا بعداً (در آینده) کالایی را دریافت نماییم ماهیت این حساب بدهکار است ، بنابراین کاهش آن نیز با بستانکار شدن اتفاق می افتد چون خرید تلویزیون انجام شده بنابراین کالا را دریافت کردیم پس خرید بدهکار است .

30/2 فروش سه دستگاه تلویزیون 54 اینچ به ارزش 10.400.000 و هشت دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ارزش 12.600.000 ريال به شرکت دادمان فروخته شد ، که این مبلغ به حساب بانک سامان واریز شد .

تحلیل :

فروش همیشه بستانکار است و واریز این مبلغ به بانک سبب افزایش بانک شده ، پس بدهکار می شود .

31/2 یک دستگاه تلویزیون 54 اینچ توسط شرکت دادمان مرجوع گردید و در عوض دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ایشان ارائه شد و مابقی ما به التفاوت از صندوق به ایشان پرداخت شد.

تحلیل :

1/3 خرید ده دستگاه تلویزیون 26 اینچ به ارزش 10.000.000 ريال از شرکت سامسونگ به صورت نسیه .

تحلیل :

خرید همیشه بدهکار بوده و خرید بصورت نسیه یعنی حساب پرداختنی بستانکار می شود .

2/3 پنج دستگاه تلویزیون 26 اینچ مربوط به شرکت فضاسازان به ایشان تحویل گردید .

تحلیل :

در این مسئله فروش انجام شده بنابراین طرف بستانکار ما مشخص می شود از طرفی وجه این فروش قبلاً به عنوان پیش دریافت ثبت شده بود که در حال حاضر پیش دریافت قبلی کاهش می یابد یعنی با توجه به ماهیت این حساب، بستانکار بودن، این حساب بدهکار می شود.

3/3 برگشت از خرید یک دستگاه تلویزیون 26 اینچ به مبلغ 1.000.000 ریال و دریافت نقدی

تحلیل :

صندوق افزایش یافته پس بدهکار می شود . برگشت از خرید همیشه بستانکار است .

دفتر روزنامه شرکت بازرگانی پلیکان

تحلیل :

شماره سند 1 :

برای ثبت در دفتر روزنامه در سند شماره 2 ، تاریخ 2/2 ابتدا در ستون شماره سند (روزنامه ) عدد"1"بعد در ستون تاریخ روز عدد"1" و در ستون تاریخ ماه عدد "2" نوشته شده در ستون شرح "صندوق" در ابتدای سطراول نوشته شده سپس در ستون بدهکار مبلغ " 100.000.000 "ریال در جلوی حساب صندوق نوشته شده و " سرمایه "در سطر بعدی با مقداری فاصله از ابتدای سطر نوشته می شود ( نکته :همانند ثبت سند در دفتر روزنامه نیز حساب بستانکار در زیر حساب بدهکار و با فاصله از ابتدای سطر نوشته می شود )
سرمایه" 100.000.000" ریال بستانکار است که این مبلغ در ستون بستانکار در جلوی سرمایه نوشته می شود و در سطر بعدی در قسمت ستون شرح کلمه"به شرح سند " نوشته می شود .

نکته مهم :

همه سطرها باید پشت سرهم و بدون فاصله نوشته شود .

==================================================================

شماره سند 2 :

برای ثبت در دفتر روزنامه در سند شماره 2 ، تاریخ 2/2 ابتدا در ستون شماره سند (روزنامه ) عدد"2"بعد در ستون تاریخ روز عدد"2" و در ستون تاریخ ماه عدد "2" نوشته شده در ستون شرح "بانک" در ابتدای سطراول نوشته شده سپس در ستون بدهکار مبلغ " 200.000.000 "ریال در جلوی حساب بانک نوشته شده و " جاری شرکا "در سطر بعدی با مقداری فاصله از ابتدای سطر نوشته می شود .
جاری شرکا "200.000.000" ریال بستانکار است که این مبلغ در ستون بستانکار در جلوی جاری شرکا نوشته می شود و در سطر بعدی در قسمت ستون شرح کلمه"به شرح سند " نوشته می شود

==================================================================

شماره سند 3 :

برای ثبت در دفتر روزنامه در سند شماره 3 ، تاریخ 3/2 ابتدا در ستون شماره سند (روزنامه ) عدد"3"بعد در ستون تاریخ روز عدد"3" و در ستون تاریخ ماه عدد "2" نوشته شده در ستون شرح "بانک" در ابتدای سطراول نوشته شده سپس در ستون بدهکار مبلغ " 200.000.000 "ریال در جلوی حساب بانک نوشته شده و " جاری شرکا "در سطر بعدی با مقداری فاصله از ابتدای سطر نوشته می شود .
جاری شرکا "200.000.000" ریال بستانکار است که این مبلغ در ستون بستانکار در جلوی جاری شرکا نوشته می شود و در سطر بعدی در قسمت ستون شرح کلمه"به شرح سند " نوشته می شود

==================================================================

شماره سند 4 :

برای ثبت در دفتر روزنامه در سند شماره 4 ، تاریخ 4/2 ابتدا در ستون شماره سند (روزنامه ) عدد"4"بعد در ستون تاریخ روز عدد"4" و در ستون تاریخ ماه عدد "2" نوشته شده در ستون شرح "صندوق" در ابتدای سطراول نوشته شده سپس در ستون بدهکار مبلغ "10.000.000 "ریال در جلوی حساب صندوق نوشته شده و " بانک "در سطر بعدی با مقداری فاصله از ابتدای سطر نوشته می شود .
بانک "10.000.000" ریال بستانکار است که این مبلغ در ستون بستانکار در جلوی بانک نوشته می شود و در سطر بعدی در قسمت ستون شرح کلمه"به شرح سند " نوشته می شود .

==================================================================

شماره سند 5 :

برای ثبت در دفتر روزنامه در سند شماره 5 ، تاریخ 6/2 ابتدا در ستون شماره سند (روزنامه ) عدد"5"بعد در ستون تاریخ روز عدد"6" و در ستون تاریخ ماه عدد "2" نوشته شده در ستون شرح "اموال و اثاثه" در ابتدای سطراول نوشته شده سپس در ستون بدهکار مبلغ "1.000.000 "ریال در جلوی حساب اموال و اثاثه نوشته شده و "جاری شرکا "در سطر بعدی با مقداری فاصله از ابتدای سطر نوشته می شود .
جاری شرکا "1.000.000" ریال بستانکار است که این مبلغ در ستون بستانکار در جلوی جاری شرکا نوشته می شود و در سطر بعدی در قسمت ستون شرح کلمه"به شرح سند " نوشته می شود .

===================================================================
حسابداری بازرگانی

==================================================================

دفتر کل شرکت بازرگانی پلیکان

تحلیل حساب صندوق :

در تاریخ 1/2 صندوق مبلغ 100.000.000 ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 100.000.000ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 4/2 صندوق مبلغ 10.000.000ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
10.000.000 + 100.000.000= 110.000.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 14/2 صندوق مبلغ 100.000.000ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
110.000.000 + 100.000.000= 210.000.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 15/2 صندوق مبلغ 2.200.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود

==================================================================

2.200.000 + 210.000.000= 212.200.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 18/2 صندوق مبلغ 3.400.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
3.400.000 + 212.200.000= 215.600.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 20/2 صندوق مبلغ 200.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
200.000 + 215.600.000= 215.800.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 21/2 صندوق مبلغ 20.000.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
20.000.000 - 215.600.000= 195.800.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 22/2 صندوق مبلغ 700.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
700.000–195.800.000= 195.100.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 31/2 صندوق مبلغ 316.667 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
316.667 – 195.100.000= 194.783.333ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 3/3 صندوق مبلغ 1.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
1.000.000 + 194.783.333= 195.783.333ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل حساب بانک :

در تاریخ 2/2 بانک مبلغ 200.000.000 ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 200.000.000ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 3/2 بانک مبلغ 200.000.000ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
200.000.000 + 200.000.000= 400.000.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 4/2 بانک مبلغ 10.000.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
10.000.000 – 400.000.000= 390.000.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 9/2 بانک مبلغ 300.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
300.000-390.000.000= 389.700.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 11/2 بانک مبلغ 500.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
500.000 - 389.700.000= 389.200.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

==================================================================

در تاریخ 13/2 بانک مبلغ 15.000.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
15.000.000 - 389.200.000= 374.200.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 14/2 بانک مبلغ 500.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
500.000.000 + 374.200.000= 874.200.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 14/2 بانک مبلغ 600.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
600.000.000 +874.200.000= 1.474.200.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 24/2 بانک مبلغ 1.400.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
1.400.000–1.474.200.000= 1.472.800.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 27/2 صندوق مبلغ 4.800.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
4.800.000–1.472.800.000= 1.468.000.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 28/2 بانک مبلغ 5.500.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
5.500.000+ 1.468.000.000= 1.473.500.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 30/2 بانک مبلغ 23.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
23.000.000+ 1.473.500.000= 1.496.500.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل سایر حسابهای دریافتنی :

در تاریخ 9/2 سایر حسابهای دریافتنی مبلغ 300.000 ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 300.000 ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل اسناد دریافتنی :

در تاریخ 16/2 اسناد دریافتنی مبلغ 13.600.000 ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 13.600.000ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 17/2 اسناد دریافتنی مبلغ 4.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
4.000.000 + 13.600.000= 17.600.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 17/2 اسناد دریافتنی مبلغ 4.800.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
4.800.000 + 17.600.000= 22.400.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

==================================================================

در تاریخ 22/2 اسناد دریافتنی مبلغ 4.800.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
4.800.000–22.400.000= 17.600.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 23/2 اسناد دریافتنی مبلغ 13.600.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
13.600.000–17.600.000= 4.000.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 25/2 اسناد دریافتنی مبلغ 4.800.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
4.800.000 + 4.000.000= 8.800.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 26/2 اسناد دریافتنی مبلغ 4.800.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
4.800.000 – 8.800.000= 4.000.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده " بد " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل پیش پرداخت ها :

در تاریخ 21/2 پیش پرداخت مبلغ 20.000.000 ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 20.000.000ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 29/2 پیش پرداخت مبلغ 20.000.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
20.000.000-20.000.000= 0 ریال می شود و در ستون مانده هیچ مبلغی نمی نویسیم.

تحلیل اموال و اثاثه :

در تاریخ 6/2 اموال و اثاثه مبلغ 1.000.000 ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 1.000.000ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 7/2 اموال و اثاثه مبلغ 1.500.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
1.000.000 + 1.500.000= 2.500.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 8/2 اموال و اثاثه مبلغ 300.000ریال بستانکار است پس مانده بدهکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
300.000-2.500.000= 2.200.000ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 10/2 اموال و اثاثه مبلغ 500.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
500.000 + 2.200.000= 2.700.000 ریال بدهکار می شود و در ستون مانده نوشته می شود و در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل اسناد پرداختنی :

در تاریخ 10/2 اسناد پرداختنی مبلغ 500.000 ریال بستانکار است پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون مانده مبلغ 500.000 ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 11/2 اسناد پرداختنی مبلغ 500.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
500.000-500.000= 0ریال می شود و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 23/2 اسناد پرداختنی مبلغ 1.400.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
0+1.400.000= 1.400.000ریال بستانکارمی شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 24/2 اسناد پرداختنی مبلغ 1.400.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
1.400.000-1.400.000= 0 ریال می شود و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 25/2 اسناد پرداختنی مبلغ 4.800.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
0 +4.800.000= 4.800.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 27/2 اسناد پرداختنی مبلغ 4.800.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
4.800.000– 4.800.000= 0 ریال می شود و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل حساب پرداختنی:

در تاریخ 12/2 حساب پرداختنی مبلغ 26.000.000 ریال بستانکار است پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون مانده مبلغ 26.000.000 ریال بستانکار ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 1/3 حساب پرداختنی مبلغ 10.000.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
10.000.000+26.000.000= 36.000.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل پیش دریافت ها :

در تاریخ 28/2 پیش دریافت مبلغ 5.500.000 ریال بستانکار است پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون مانده مبلغ 5.500.000 ریال بستانکار ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 2/3 پیش دریافت مبلغ 5.500.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
5.500.000-5.500.000= 0ریال می شود و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل سرمایه:

در تاریخ 28/2 سرمایه مبلغ 100.00.000 ریال بستانکار است پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون مانده مبلغ 100.000.000 ریال بستانکار ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل جاری شرکا :

در تاریخ 2/2 جاری شرکا مبلغ 200.000.000 ریال بستانکار است پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون مانده مبلغ 200.000.000 ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 3/2 جاری شرکا مبلغ 200.000.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
200.000.000+200.000.000= 400.000.000 ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 6/2جاری شرکا مبلغ 1.000.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
1.000.000+400.000.000= 401.000.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

==================================================================

در تاریخ 7/2 جاری شرکا مبلغ 1.500.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
1.500.000 +401.000.000= 402.500.000 ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 8/2 جاری شرکا مبلغ 300.000ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
300.000-402.500.000= 402.200.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 14/2 جاری شرکا مبلغ 1.200.000.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
402.200.000+ 1.200.000.000= 1.602.200.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 19/2 جاری شرکا مبلغ 500.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
500.000+ 1.602.200.000 = 1.602.700.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 22/2 جاری شرکا مبلغ 10.000.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
10.000.000+ 1.602.700.000 = 1.612.700.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 26/2 جاری شرکا مبلغ 4.800.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی از مانده قبلی کم می شود
4.800.000- 1.612.700.000 = 1.607.900.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس " و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل فروش :

در تاریخ 15/2 فروش مبلغ 2.200.000 ریال بستانکار است پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون مانده مبلغ 2.200.000 ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 16/2 فروش مبلغ 13.600.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
2.200.000 +13.600.000= 15.800.000 ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 17/2 جاری شرکا مبلغ 8.800.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
8.800.000+15.800.000= 24.600.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 18/2 فروش مبلغ 3.400.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
24.600.000+3.400.000= 28.000.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 30/2 فروش مبلغ 10.400.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود

28.000.000 +10.400.000= 38.400.000ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 30/2 فروش مبلغ 12.600.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود

==================================================================
12.600.000+38.400.000= 51.000.000 ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 31/2 فروش مبلغ 3.150.000ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
51.000.000+3.150.000= 54.150.000 ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 2/3 فروش مبلغ 5.500.000 ریال بستانکار است پس مانده بستانکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
5.500.000+54.150.000 = 59.650.000 ریال بستانکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بس" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل برگشت از فروش :

در تاریخ 31/2 برگشت از فروش مبلغ 3.466.667 ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 3.466.667 ریال بدهکار ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل درآمد :

در تاریخ 20/2 درآمد مبلغ 200.000 ریال بستانکار است پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون مانده مبلغ 200.000 ریال بستانکار ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل خرید:

در تاریخ 12/2 خرید مبلغ 26.000.000ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 26.000.000 ریال ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 13/2 خرید، مبلغ 15.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
15.000.000 + 26.000.000= 41.000.000 ریال بدهکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 22/2 خرید، مبلغ 500.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
500.000 + 41.000.000= 41.500.000 ریال بدهکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 22/2 خرید، مبلغ 15.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
15.000.000 + 41.500.000= 56.500.000 ریال بدهکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 23/2 خرید، مبلغ 15.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود

==================================================================

15.000.000 + 56.500.000= 71.500.000 ریال بدهکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 29/2 خرید، مبلغ 20.000.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
20.000.000 + 71.500.000= 91.500.000 ریال بدهکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 1/3خرید، مبلغ 10.000.000ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
10.000.000+91.500.000= 101.500.000 ریال بدهکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل برگشت از خرید :

در تاریخ 3/3 برگشت از خرید مبلغ 1.000.000 ریال بستانکار است پس در ستون تشخیص مانده "بس" و در ستون مانده مبلغ 1.000.000 ریال بستانکار ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تحلیل هزینه اداری و تشکیلاتی :

در تاریخ 19/2هزینه مبلغ 80.000 ریال بدهکار است پس در ستون تشخیص مانده "بد" و در ستون مانده مبلغ 80.000 ریال بدهکار ثبت می کنیم. و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 19/2 هزینه مبلغ 100.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
80.000+100.000= 180.000 ریال بدهکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

در تاریخ 19/2 هزینه، مبلغ 320.000 ریال بدهکار است پس مانده بدهکار فعلی با مانده قبلی جمع می شود
180.000+320.000= 500.000 ریال بدهکار می شود پس در ستون تشخیص مانده " بد" و در ستون شرح " به شرح دفتر روزنامه " نوشته می شود .

تراز آزمایشی کل دوستونه :

تحلیل تراز آزمایشی دوستونه:

مانده صندوق در دفتر کل مبلغ 195.783.333 ریال بدهکار است پس در قسمت نام حساب صندوق و در قسمت مانده بدهکار 195.783.333 را می نویسیم.
مانده بانک در دفتر کل مبلغ 1.496.500.000 ریال بدهکار است پس در قسمت نام حساب بانک و در قسمت مانده بدهکار 1.496.500.000را می نویسیم.
مانده سایر حسابهای دریافتنی در دفتر کل مبلغ 300.000 ریال بدهکار است پس در قسمت نام حساب سایر حسابهای دریافتنی و در قسمت مانده بدهکار 300.000را می نویسیم.
مانده اسناد دریافتنی در دفتر کل مبلغ 4.000.000 ریال بدهکار است پس در قسمت نام حساب ، اسناد دریافتنی و در قسمت مانده بدهکار 4.000.000 را می نویسیم.
مانده پیش پرداخت ها در دفتر کل مبلغ 0 ریال است پس در قسمت نام حساب ،پیش پرداخت هاو چون پیش پرداخت ها ماهیتاً بدهکار است پس در قسمت بدهکار صفر می نویسیم . ( البته اگر حساب پیش پرداخت ها را ننویسیم تاثیری در تراز آزمایشی ندارد چون مانده آن صفر است .)
مانده اموال و اثاثه در دفتر کل مبلغ 2.700.000 ریال بدهکار است پس در قسمت نام حساب ،اموال و اثاثه و در قسمت مانده بدهکار 2.700.000را می نویسیم.
مانده اسناد پرداختنی در دفتر کل مبلغ 0 ریال است پس در قسمت نام حساب ،اسناد پرداختنی و چون اسناد پرداختنی ماهیتاً بستانکار است پس در قسمت بستانکار صفر می نویسیم . ( البته اگر حساب اسناد پرداختنی را ننویسیم تاثیری در تراز آزمایشی ندارد چون مانده آن صفر است .)
مانده حساب پرداختنی در دفتر کل مبلغ 36.000.000 ریال بستانکار است پس در قسمت نام حساب ، حساب پرداختنی و در قسمت مانده بستانکار36.000.000 را می نویسیم.
مانده پیش دریافت ها در دفتر کل مبلغ 0 ریال است پس در قسمت نام حساب ،پیش دریافت ها و چون پیش دریافت ها ماهیتاً بستانکار است پس در قسمت بستانکار صفر می نویسیم . ( البته اگر حساب پیش دریافت ها را ننویسیم تاثیری در تراز آزمایشی ندارد چون مانده آن صفر است .)
مانده سرمایه در دفتر کل مبلغ 100.000.000 ریال بستانکار است پس در قسمت نام حساب ، سرمایه و در قسمت مانده بستانکار100.000.000را می نویسیم.
مانده جاری شرکا در دفتر کل مبلغ 1.607.900.000 ریال بستانکار است پس در قسمت نام حساب ، جاری شرکا و در قسمت مانده بستانکار1.607.900.000 را می نویسیم.
مانده فروش در دفتر کل مبلغ 59.650.000 ریال بستانکار است پس در قسمت نام حساب ، فروش و در قسمت مانده بستانکار59.650.000را می نویسیم.
مانده برگشت از فروش در دفتر کل مبلغ 3.466.667 ریال بدهکاراست پس در قسمت نام حساب ، برگشت از فروش و در قسمت مانده بدهکار3.466.667را می نویسیم.
مانده درآمد در دفتر کل مبلغ 200.000 ریال بستانکار است پس در قسمت نام حساب ، درآمد و در قسمت مانده بستانکار200.000 را می نویسیم.
مانده خرید در دفتر کل مبلغ 101.500.000ریال بدهکار است پس در قسمت نام حساب ، خرید و در قسمت مانده بدهکار101.500.000 را می نویسیم.
مانده برگشت از خرید در دفتر کل مبلغ 1.000.000ریال بستانکاراست پس در قسمت نام حساب ، برگشت از خرید و در قسمت مانده بستانکار1.000.000 را می نویسیم.

مانده هزینه اداری و تشکیلاتی در دفتر کل مبلغ 500.000 ریال بدهکار است پس در قسمت نام حساب ، هزینه اداری و تشکیلاتی و در قسمت مانده بدهکار500.000 را می نویسیم.
در پایان در تراز آزمایشی کل دو ستونه ستون بدهکار را با هم جمع می زنیم 1.803.750.000 ریال می شود و ستون بستانکار را باهم جمع می زنیم 1.803.750.000 ریال است که باید باهم برابر باشد .

تراز آزمایشی کل چهار ستونه :

تحلیل تراز آزمایشی چهار ستونه :

صندوق در دفتر کل جمع کل بدهکار 216.800.000 ریال است پس در تراز آزمایشی کل چهارستونه ، در گردش طی دوره در قسمت بدهکار 216.800.000 می نویسیم و صندوق در دفتر کل جمع کل بستانکار 21.016.667 ریال است پس در گردش طی دوره در قسمت بستانکار 21.016.6667 می نویسیم پس در قسمت نام حساب ، صندوق و در قسمت مانده پایان دوره بدهکار 195.783.333 را می نویسیم.
و بقیه حسابها به همین ترتیب نوشته می شود .
در پایان در قسمت گردش طی دوره بدهکار جمع آن 1.870.366.667ریال می شود و در قسمت گردش طی دوره بستانکار جمع آن1.870.366.667ریال می شود که باید هر دو مورد باهم برابر باشند .
در قسمت مانده پایان دوره بدهکار جمع آن 1.788.750.000 ریال می شود و در قسمت مانده پایان دوره بستانکار جمع آن 1.788.750.000 ریال می شود که باید هر دو مورد باهم برابر باشند .

تراز آزمایشی کل شش ستونه :

تحلیل :

صندوق در سند افتتاحیه در اینجا مانده ابتدای دوره ندارد ، در دفتر کل جمع کل بدهکار 216.800.000 ریال است پس در تراز آزمایشی کل چهارستونه ، در گردش طی دوره در قسمت بدهکار 216.800.000 می نویسیم و صندوق در دفتر کل جمع کل بستانکار 21.016.667 ریال است پس در گردش طی دوره در قسمت بستانکار 21.016.6667 می نویسیم پس در قسمت نام حساب ، صندوق و در قسمت مانده پایان دوره بدهکار 195.783.333 را می نویسیم.
و بقیه حسابها به همین ترتیب نوشته می شود .
در پایان در قسمت جمع ابتدای دوره بدهکار ، صفر می شود و در قسمت جمع ابتدای دوره بستانکار ، صفر می شود.
در قسمت گردش طی دوره بدهکار جمع آن 1.870.366.667ریال می شود و در قسمت گردش طی دوره بستانکار جمع آن 1.870.366.667 ریال می شود که باید هر دو مورد باهم برابر باشند .
در قسمت مانده پایان دوره بدهکار جمع آن 1.788.750.000 ریال می شود و در قسمت مانده پایان دوره بستانکار جمع آن 1.788.750.000 ریال می شود که باید هر دو مورد باهم برابر باشند .

سود و زیان :

تحلیل :

برگشت از فروش - فروش ناخالص =فروش خالص
56.183.333=3.466.667 – 59.650.000 =فروش خالص

برگشت ازخرید - خرید ناخالص =خرید خالص
84.500.000=1.000.000 – 85.500.000 =خرید خالص

خرید -( درآمد + فروش خالص) =سود و زیان ناخالص
28.116.667=84.500.000–( 56.183.333+200.000) =سود و زیان ناخالص

هزینه ها - سود و زیان ناخالص =سود و زیان خالص
28.616.667=500.000 – 28.116.667 =سود و زیان خالص

در ادامه در خصوص صورت سود و زیان شرکت های بازرگانی توضیحات کامل داده خواهد شد .

ترازنامه :

تحلیل :

در قسمت دارایی ، از دفتر کل مانده حساب هایی که ماهیتاً بدهکار هستند مثل : صندوق ، بانک ، سایر حساب های دریافتنی ، اسناد دریافتنی و اموال و اثاثه نوشته می شود .
در قسمت بدهی و سرمایه ، از دفتر کل مانده حساب هایی که ماهیتاً بستانکار هستند مثل : حساب پرداختنی ، جاری شرکا و سرمایه نوشته می شود .
مانده حساب های دارایی به مبلغ 1.699.283.333 ریال و مانده حساب های بدهی و سرمایه
1.727.900.000 ريال =1.607.900.000+100.000.000+20.000.000
1.699.283.333ریال = زیان 28.616.667 - 1.727.900.000 ریال
می باشد .
در واقع در ترازنامه جمع مانده حساب های دارایی با جمع مانده حساب های بدهی و سرمایه برابر است .

روش بازرگانی ادواری و دائمی :

در حسابداری بازرگانی دو روش داریم :

1- ادواری
2- دائمی

روش حسابداری بازرگانی دائمی نسبت به حسابداری بازرگانی ادواری دارای مزیت های زیر می باشد :

1- در روش دائمی موجودی کالا در همه زمان ها مشخص است اما در روش ادواری موجودی کالا در ابتدای دوره و در پایان دوره مشخص است . (در روش ادواری ، موجودی کالای ابتدای دوره در انبار را داریم ، در حین دوره ، خرید ، فروش و یا برگشتی ها ثبت می شود ، در پایان دوره انبار را انبارگردانی می کنند تا تعداد جدید کالا بدست می آید و این تعداد را جایگزین قبلی می کنند. یعنی موجودی کالای اول دوره به حساب سود و زیان بسته می شود و بجای آن موجودی کالای پایان دوره ایجاد می شود و سال بعد این پروسه تکرار می شود. یعنی موجودی کالای پایان دوره در سال بعد موجودی کالای ابتدای دوره می شود و فرآیند قبلی تکرار می شود . )

2-در روش دائمی سود و زیان در همه زمان ها مشخص است اما در روش ادواری سود و زیان در پایان دوره مشخص است .
3- با توجه به روش بازرگانی ادواری موجودی کالا در پایان دوره و به روش انبارگردانی مشخص می شود .

نکته :

در روش دائمی ما برای فروش دو ثبت را داریم برگشت از فروش نیز به همین ترتیب می شود .

سوال :

کدام روش مفید تر است دائمی یا ادواری ؟

قاعدتاً روش دائمی مفیدتر است .

در روش دائمی چون هم فروش و هم قیمت تمام شده کالای فروش رفته را داریم ،ازهم کم کنیم براحتی سود برای هر فروش بدست می آید و همچنین موجودی کالا در هر زمان مشخص است .
عمدتاً شرکت ها از روش ادواری استفاده می کنند و نرم افزارها بیشتر بصورت ادواری عمل می کنند هرچند طوری برنامه ریزی شده اند که موجودی کالا و سود و زیان را در هر زمان نشان می دهند .

تفاوت ثبت در روش ادواری و دائمی :

مثال ( ثبت ادواری و دائمی ) :

در اینجا مثال شرکت بازرگانی پلیکان را مجدداً به روش دائمی حل می نماییم .

مثال سوم :

شرکت بازرگانی پلیکان در زمینه خرید و فروش تلویزیون فعالیت دارد . این شرکت در تاریخ 1/2/92 با سرمایه نقدی 100.000.000 ريال تاسیس گردید. سهامداران شرکت خانم سلیمانی ، خانم حلاج و آقای نیکویی می باشند این شرکت در کنار خرید و فروش تلویزیون خدمات نصب و راه اندازی نیز دارد .همچنین فروشندگان این شرکت ، شرکت های LG و سامسونگ می باشند .
مطلوب است ثبت اسناد حسابداری ، تحریر دفاتر روزنامه ، کل و معین ، ارائه گزارشات سود و زیان ، ترازنامه ، تراز آزمایشی دو ستونی .
1)    2/2 افتتاح حساب بانک تجارت و واریز 200.000.000 ريال توسط خانم سلیمانی .
2)    3/2 افتتاح حساب بانک سامان و واریز 200.000.000 ريال توسط خانم حلاج .
3)    4/2 واریز 10.000.000 ريال از بانک تجارت به حساب صندوق .
4)    5/2 استخدام یک نفر منشی به نام خانم نصری با حقوق ماهیانه200.000 ريال و دو نفر مدیر فروش خانم علیزاده و خانم جوان با حقوق ماهیانه 500.000 ريال و یک نفر حسابدار به نام آقای یزدان با حقوق ماهیانه 300.000 ريال .
5)    6/2 خرید میز و صندلی به ارزش 1.000.000 ريال و پرداخت توسط خانم سلیمانی .
6)    7/2 خرید 5 دستگاه کامپیوتر به ارزش 1.500.000 ريال و پرداخت توسط خانم حلاج.
7)    8/2 یک دستگاه از کامپیوترها به دلیل مازاد بودن مرجوع گردید و مبلغ 300.000ريال بابت آن توسط آقای نیکویی دریافت شد.
8)    9/2 بابت محل دفتر 3.000.000 ريال از بانک تجارت به عنوان ودیعه پرداخت شد.
9)    10/2 یک دستگاه تلفن سانترال همراه با 4 گوشی تلفن همچنین هزینه نصب و راه اندازی به ارزش 500.000 ريال به صورت یک فقره چک از بانک سامان پرداخت گردید .
10)     11/2 چک پرداختی بابت تلفن سانترال وصول گردید.
11)     12/2 خرید 10 دستگاه تلویزیون 26 اینچ به ارزش 10.000.000 ريال به صورت نسیه از شرکت LG.
12)     13/2 خرید 10 دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ارزش 15.000.000 ريال از شرکت سامسونگ به صورت حواله از بانک سامان.
13)     14/2 واریز 500.000.000 ريال به حساب بانک سامان و مبلغ 600.000.000 ريال به حساب بانک تجارت و 100.000.000 ريال به حساب صندوق توسط آقای نیکویی.
14)     15/2 فروش دو دستگاه تلویزیون 26 اینچ به شرکت فرااندیشه به مبلغ 2.200.000 ريال .
15)     16/2 فروش 8 دستگاه تلویزیون سامسونگ به شرکت رهیاب به رقم 13.600.000 ريال به صورت یک فقره چک دریافتی .
16)     17/2 فروش 8 دستگاه تلویزیون 26 اینچ به شرکت دانا به ارزش8.800.000 ريال که این مبلغ توسط دو فقره چک به رقم های 4.000.000 ريال و 4.800.000 ريال تسویه گردید.
17)     18/2 فروش دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به آقای مؤمنی به رقم 3.400.000 ريال و این مبلغ به حساب صندوق واریز شد .
18)     19/2 هزینه های زیر توسط آقای نیکویی پرداخت شد :
قند و چای 20.000 ريال
تلفن شرکت 80.000 ريال
ایاب و ذهاب 100.000 ريال
هزینه غذیی 300.000 ريال
19)     20/2 دو دستگاه از تلویزیون فروش رفته نصب و مبلغ 200.000 ريال به حساب صندوق واریز شد.
20)     21/2 بابت خرید ده دستگاه تلویزیون 42 اینچ سامسونگ مبلغ 20.000.000 ريال پرداخت شد که این ده دستگاه در آینده تحویل شرکت می گردد.
21)     22/2 خرید 5 دستگاه تلویزیون 54 اینچ به رقم 15.000.000 ريال که این مبلغ همراه با هزینه حمل به ارزش 500.000 ريال به صورت زیر پرداخت گردید :
چک دریافتی به مبلغ 4.800.000 ريال ( خرج چک دیگران ) و 700.000 ريال از صندوق و مابقی توسط خانم سلیمانی تسویه گردید .
22)     23/2 خرید 10دستگاه تلویزیون 28 اینچ LG به ارزش 15.000.000 ريال که این مبلغ به صورت زیر تسویه شد :
مبلغ 13.600.000 ريال چک دریافتی از قبل و مبلغ 1.400.000 ريال چک شرکت
23)    24/2 چک پرداختی به شرکت LG از طریق بانک تجارت تسویه گردید .
24)     25/2 چک پرداختی ( چک دیگران ) به شرکت سامسونگ به ارزش 4.800.000 ريال لاوصول ( برگشتی ) بوده در عوض یک فقره چک بانک تجارت به ایشان پرداخت شد.
25)     26/2 چک مرجوعی به شرکت دانا تحویل شد و در عوض مبلغ 4.800.000 ريال توسط آقای نیکویی دریافت شد.
26)     27/2 چک بانک تجارت وصول گردید ( 4.800.000 ريال )
27)     28/2 شرکت فضاسازان بابت 5 دستگاه تلویزیون 26 اینچ سفارشی مبلغ 5.500.000 ريال به حساب بانک واریز نمود که در آینده تلویزیون ها را دریافت نماید.
28)     29/2 تعداد 10 دستگاه تلویزیون 42 اینچ که قبلاً وجه آن پرداخت شده بود از طریق شرکت LG دریافت شد .
29)     30/2 فروش سه دستگاه تلویزیون 54 اینچ به ارزش 10.400.000 و هشت دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ارزش 12.600.000 ريال به شرکت دادمان فروخته شد ، که این مبلغ به حساب بانک سامان واریز شد .
30)     31/2 یک دستگاه تلویزیون 54 اینچ توسط شرکت دادمان مرجوع گردید و در عوض دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ایشان ارائه شد و مابقی ما به التفاوت از صندوق به ایشان پرداخت شد.
31)     1/3 خرید ده دستگاه تلویزیون 26 اینچ به ارزش 10.000.000 ريال از شرکت سامسونگ به صورت نسیه .
32)     2/3 پنج دستگاه تلویزیون 26 اینچ مربوط به شرکت فضاسازان به ایشان تحویل گردید .
33)     3/3 برگشت از خرید یک دستگاه تلویزیون 26 اینچ به مبلغ 1.000.000 ریال و دریافت نقدی.

حل مثال سوم : ( به روش دائمی )

1/2 شرکت پلیکان با سرمایه نقدی 100.000.000 ریال تاسیس گردید.

تحلیل :

صندوق افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و سرمایه هم افزایش یافته ، پس بستانکار می شود .2/2 افتتاح حساب بانک تجارت و واریز 200.000.000 ريال توسط خانم سلیمانی

تحلیل :

بانک افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و واریز شرکا سبب می شود که حساب جاری شرکا بستانکار شود .

3/2 افتتاح حساب بانک سامان و واریز 200.000.000 ريال توسط خانم حلاج

تحلیل :

بانک افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و واریز شرکا سبب می شود که حساب جاری شرکا بستانکار شود .

4/2 واریز 10.000.000 ريال از بانک تجارت به حساب صندوق

تحلیل :

صندوق افزایش یافته ، پس بدهکار می شود و بانک کاهش یافته ، پس بستانکار می شود .

نکته :
در تاریخ 5/2/92 از آنجا که استخدام رویداد مالی نیست پس برای آن سند حسابداری ثبت نمی شود.

6/2 خرید میز و صندلی به ارزش 1.000.000 ريال و پرداخت توسط خانم سلیمانی

تحلیل :

7/2 خرید 5 دستگاه کامپیوتر به ارزش 1.500.000 ريال و پرداخت توسط خانم حلاج

تحلیل :

8/2 یک دستگاه از کامپیوترها به دلیل مازاد بودن مرجوع گردید و مبلغ 300.000ريال بابت آن توسط آقای نیکویی دریافت شد.

تحلیل :

9/2 بابت محل دفتر 3.000.000 ريال از بانک تجارت به عنوان ودیعه پرداخت شد.

نکته:

تحلیل :

ودیعه جز سایر حساب های دریافتنی است ، پس بدهکار می شود و پرداخت از بانک ، بانک را کاهش داده پس بستانکار می شود .

تحلیل :

خرید تلفن سانترال یعنی اموال و اثاثه بدهکار می شود و پرداخت چک یعنی اسناد پرداختنی ، بستانکار می شود .

11/2 چک پرداختی بابت تلفن سانترال وصول گردید.

تحلیل :

وصول چک پرداختی یعنی اسناد پرداختنی کاهش یافته پس بدهکار می شود و وجه آن از بانک خارج شده پس بستانکار می شود .

12/2 خرید 10 دستگاه تلویزیون 26 اینچ به ارزش 10.000.000 ريال به صورت نسیه از شرکت LG

تحلیل :

در روش دائمی برای خرید تلویزیون جهت فروش آن ، یعنی حساب موجودی کالا بدهکار می شود و چون خرید بصورت نسیه است پس حساب پرداختنی بستانکار می شود .

13/2 خرید 10 دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ارزش 15.000.000 ريال از شرکت سامسونگ به صورت حواله از بانک سامان

تحلیل :

در روش دائمی ، خرید تلویزیون برای فروش آن یعنی حساب موجودی کالا بدهکار می شود و پرداخت از حواله بانکی یعنی بانک کاهش یافته ، پس بستانکار می شود .

14/2 واریز 500.000.000 ريال به حساب بانک سامان و مبلغ 600.000.000 ريال به حساب بانک تجارت و 100.000.000 ريال به حساب صندوق توسط آقای نیکویی

تحلیل :

15/2 فروش دو دستگاه تلویزیون 26 اینچ به شرکت فرااندیشه به مبلغ 2.200.000 ريال
(خرید دو دستگاه تلویزیون 26 اینچ به مبلغ 1.000.000ریال )

تحلیل:

صندوق افزایش یافته پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است و چون روش دائمی است پس قیمت تمام شده کالای فروش رفته (یعنی همان خرید ) بدهکار و موجودی کالا بستانکار می شود .

16/2 فروش 8 دستگاه تلویزیون سامسونگ به شرکت رهیاب به رقم 13.600.000 ريال به صورت یک فقره چک دریافتی
(خرید یک دستگاه تلویزیون 28 اینچ سامسونگ به مبلغ 1.500.000)

تحلیل :

چک دریافتی یعنی اسناد دریافتنی افزایش یافته پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است و چون روش دائمی است پس قیمت تمام شده کالای فروش رفته بدهکار و موجودی کالا بستانکار می شود .
17/2 فروش 8 دستگاه تلویزیون 26 اینچ به شرکت دانا به ارزش8.800.000 ريال که این مبلغ توسط دو فقره چک به رقم های 4.000.000 ريال و 4.800.000 ريال تسویه گردید.
(خرید یک دستگاه تلویزیون 26 اینچ به مبلغ 1.000.000 ریال )

تحلیل :

تسویه با دو فقره چک دریافتی یعنی اسناد دریافتنی افزایش یافته پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است و چون روش دائمی است قیمت تمام شده کالای فروش رفته بدهکار ، موجودی کالا بستانکار است .

18/2 فروش دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به آقای مؤمنی به رقم 3.400.000 ريال و این مبلغ به حساب صندوق واریز شد .
( خرید دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به مبلغ 1.500.000 ریال )

تحلیل :

صندوق افزایش یافته پس بدهکار می شود و فروش همیشه بستانکار است و چون روش دائمی است قیمت تمام شده کالای فروش رفته بدهکار و موجودی کالا بستانکار است .

19/2 هزینه های زیر توسط آقای نیکویی پرداخت شد :
قند و چای 20.000 ريال
تلفن شرکت 80.000 ريال
ایاب و ذهاب 100.000 ريال
هزینه غذیی 300.000 ريال

تحلیل :

20/2 دو دستگاه از تلویزیون فروش رفته نصب و مبلغ 200.000 ريال به حساب صندوق واریز شد.

تحلیل:

چون خدمات انجام شده یعنی درآمد صورت گرفته است که درآمد همیشه بستانکار می باشد همچنین وجه آن به صندوق وارد شده بنابراین صندوق افزایش و بدهکار می شود.

21/2 بابت خرید ده دستگاه تلویزیون 42 اینچ سامسونگ مبلغ 20.000.000 ريال پرداخت شد که این ده دستگاه در آینده تحویل شرکت می گردد.

تحلیل:

وجهی اکنون پرداخت شده تا در آینده کالا دریافت نماییم از حساب پیش پرداخت استفاده می شود که این حساب افزایش یافته بنابراین بدهکار می شود و وجه از صندوق پرداخت شده پس بستانکار می شود .

تحلیل :

در روش دائمی حساب موجودی کالا همیشه بدهکار است در این مسئله چون هزینه حمل هم همزمان با خرید اتفاق افتاده بنابراین مبلغ خرید با هزینه حمل جمع می شود و رقم حاصله به عنوان رقم خرید تلقی می شود. از طرفی وقتی چک دیگران خرج می شود یعنی اسناد دریافتنی کاهش یافته و بستانکار می شود ، همچنین حساب صندوق نیز کاهش یافته پس این حساب نیز بستانکار می شود و هر زمانی که شرکاء وجهی را به شرکت واریز نمایند حساب ایشان نیز بستانکار می شود .

23/2 خرید 10دستگاه تلویزیون 28 اینچ LG به ارزش 15.000.000 ريال که این مبلغ به صورت زیر تسویه شد :
مبلغ 13.600.000 ريال چک دریافتی از قبل و مبلغ 1.400.000 ريال چک شرکت

تحلیل:

در روش دائمی موجودی کالا همیشه بدهکار می باشد و همچنین خرج چک دیگران اسناد دریافتنی را کاهش داده پس این حساب بستانکار می شود وقتی چکی را پرداخت می نماییم اسناد پرداختنی بستانکار می شود.

24/2 چک پرداختی به شرکت LG از طریق بانک تجارت تسویه گردید .

تحلیل :

تحلیل :

26/2 چک مرجوعی به شرکت دانا تحویل شد و در عوض مبلغ 4.800.000 ريال توسط آقای نیکویی دریافت شد.

تحلیل :

27/2 چک بانک تجارت وصول گردید ( 4.800.000 ريال )

تحلیل :

تحلیل :

29/2 تعداد 10 دستگاه تلویزیون 42 اینچ که قبلاً وجه آن پرداخت شده بود از طریق شرکت LG دریافت شد .

تحلیل :

30/2 فروش سه دستگاه تلویزیون 54 اینچ به ارزش 10.400.000 و هشت دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ارزش 12.600.000 ريال به شرکت دادمان فروخته شد ، که این مبلغ به حساب بانک سامان واریز شد .
( خرید یک دستگاه تلویزیون 54 اینچ به مبلغ 3.000.000 ریال )
( خرید یک دستگاه تلویزیون 28 اینچ به مبلغ 1.500.000 ریال )

تحلیل :

فروش همیشه بستانکار است و واریز این مبلغ به بانک سبب افزایش بانک شده ، پس بدهکار می شود و چون روش دائمی است پس قیمت تمام شده کالای فروش رفته بدهکار ، موجودی کالا بستانکار می شود .

31/2 یک دستگاه تلویزیون 54 اینچ توسط شرکت دادمان مرجوع گردید و در عوض دو دستگاه تلویزیون 28 اینچ به ایشان ارائه شد و مابقی ما به التفاوت از صندوق به ایشان پرداخت شد.
( خرید یک دستگاه تلویزیون 54 اینچ به مبلغ 3.000.000 ریال )
( خرید یک دستگاه تلویزیون 28 اینچ به مبلغ1.500.000 ریال )

تحلیل :

برگشت از فروش همیشه بدهکار بوده برگشت از فروش به مبلغ 3.466.667 ریال است ، در عین حال مشتری کالای دیگری را خریداری نموده که حساب فروش به مبلغ 3.150.000 ریال بستانکار است . همچنین مابه التفاوت بین حساب برگشت از فروش و فروش (316.667=3.150.000-3.466.667) از صندوق پرداخت شده است که حساب صندوق به مبلغ 316.667 ریال نیز بستانکار می شود. و چون روش دائمی است پس برای برگشت از فروش ثبت دوم آن ، موجودی کالا بدهکار به مبلغ 3.000.000 ریال و قیمت تمام شده کالای فروش رفته بستانکار به مبلغ 3.000.000 ریال و برای فروش ثبت دوم آن ، قیمت تمام شده کالای فروش رفته 1.500.000 ریال بدهکار و موجودی کالا 1.500.000 ریال بستانکار است .

1/3 خرید ده دستگاه تلویزیون 26 اینچ به ارزش 10.000.000 ريال از شرکت سامسونگ به صورت نسیه

تحلیل :

در روش دائمی موجودی کالا ، همیشه بدهکار بوده و خرید بصورت نسیه یعنی حساب پرداختنی بستانکار می شود .

2/3 پنج دستگاه تلویزیون 26 اینچ مربوط به شرکت فضاسازان به ایشان تحویل گردید .
( خرید یک دستگاه تلویزیون 26 اینچ به مبلغ 1.000.000 ریال ) ( رجوع شود به تاریخ 28/2/92 شماره سند 27 )

تحلیل :

در این مسئله فروش انجام شده بنابراین طرف بستانکار ما مشخص می شود از طرفی وجه این فروش قبلاً به عنوان پیش دریافت ثبت شده بود که در حال حاضر پیش دریافت قبلی کاهش می یابد یعنی با توجه به ماهیت این حساب بستانکار بودن این حساب بدهکار می شود و چون روش دائمی است پس قیمت تمام شده کالای فروش رفته بدهکار و موجودی کالا بستانکار است .

3/3 برگشت از خرید یک دستگاه تلویزیون 26 اینچ به مبلغ 1.000.000 ریال و دریافت نقدی

تحلیل :

در روش دائمی برگشت از خرید یعنی موجودی کالا ، بستانکار شده و صندوق افزایش یافته پس بدهکار می شود.

حسابداری نقدی و حسابداری تعهدی :

حسابداری نقدی :

در این نوع حسابداری تا زمانی که دریافت یا پرداختی صورت نگیرد ثبتی انجام نمی شودیا به عبارتی معاملات نسیه ثبت نمی شود عملاً این نوع حسابداری منسوخ بوده و استفاده نمی شود

حسابداری تعهدی :

در این نوع حسابداری فارغ از این که دریافت یا پرداختی انجام شده باشد ثبت های حسابداری زده می شود و همچنین مبادلات نقدی هم ابتدا به صورت نسیه ، سپس نقد ثبت می گردد. به این معنی که حساب افراد (خریداران و فروشندگان ) در معین حساب دریافتنی یا حساب پرداختنی می آید از این رو حتی مبادلات نقدی هم نسیه ثبت می شود . سپس از حساب نسیه برگردانده می شود ، چون در این صورت می توان حساب اشخاص را کنترل نمود . درصورتی که ما حسابداری تعهدی را رعایت ننماییم فقط می توانیم گزارش خریداران یا فروشندگانی را که با آنها معامله نسیه انجام دادیم ، اعلام نماییم.

مثال :

فرض کنید فروشی را به شرکت آرمان به مبلغ 10.000.000 ريال داشته ایم که این مبلغ به صورت نقدی دریافت شده است

ثبت حسابداری نقدی به صورت :

صندوق 10.000.000
فروش 10.000.000

که در این نوع ثبت مشخص نشده فروش به چه شخصی انجام شده و این موضوع سبب ارائه گزارشات ناقص می شود با توجه به همین مثال ما باید حسابداری تعهدی را انجام دهیم به این معنی که ابتدا فروش را نسیه و سپس مبلغ دریافتی ثبت شود. در این صورت ما می توانیم گزارش حساب فروش را نشان دهیم که به چه شخصی ، چه میزان فروش انجام شده است ، این موضوع در نرم افزار به صورت اتوماتیک اتفاق می افتد و نرم افزار حتی معاملات نقدی را نیز به صورت تعهدی ثبت می نماید.

ثبت حسابداری تعهدی به صورت :

ح دریافتنی 10.000.000
آرمان
فروش 10.000.000
صندوق 10.000.000
ح دریافتنی 10.000.000
آرمان

مثال :

فرض کنید خرید کامپیوترازفروشگاه سعادت به مبلغ 10.000.000 ريال داشته ایم که این مبلغ به صورت نقدی پرداخت شده است ثبت حسابداری نقدی به صورت :

خرید 10.000.000
صندوق 10.000.000

ثبت حسابداری تعهدی به صورت :

خرید10.000.000
کامپیوتر
ح پرداختنی10.000.000
فروشگاه سعادت
ح پرداختنی10.000.000
فروشگاه سعادت
صندوق10.000.000

صورت های مالی شرکت های بازرگانی:

در شرکت های بازرگانی برای تهیه صورت های سود و زیان بصورت زیر عمل می نماییم:

الف) صورت حساب سود وزیان

قیمت تمام شده کالای فروش رفته-( درآمد + فروش خالص) =سود و زیان ناخالص

*برای بدست آوردن سود و زیان خالص در شرکت ها ی بازرگانی ابتدا می بایست فروش خالص را بصورت زیر بدست آورید:

برگشت از فروش و تخفیفات - فروش ناخالص =فروش خالص

مفهوم این فرمول این است که میزان فروشی که برگشت و تخفیفات شرکت از آن کسر شده باشد.

موجودی پایان دوره –قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش =قیمت تمام شده کالای فروش رفته
*برای بدست آوردن قیمت کالای فروش رفته می بایستی ، قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش را از مانده پایان دوره کسر نمائیم .به این مفهوم که میزان کالایی که در انبار در انتهای سال باقی مانده را از کل کالاهای اول دوره و خرید طی دوره کسر کنیم.

خرید خالص+ موجودی اول دوره = قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش
*برای اینکه بتوانیم قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش را بدست آوریم بایستی موجودی اول دوره انبار را با خرید خالص جمع نماییم یعنی خریدی که برگشتی ها و تخفیفات از آن کسر شده باشد.

برگشت از خرید و تخفیفات -خرید ناخالص =خرید خالص

از آنجا که این سود و زیان بدون کسر هزینه های دیگر می باشد به آن سود و زیان ناخالص می گویند و لازم است سود و زیان خالص از کسر سود و زیان ناخالص و هزینه ها بدست آید.
هزینه ها -سود و زیان ناخالص =سود و زیان خالص

نکته :

بعضاً بجای واژه خالص ، عبارت ویژه و بجای ناخالص ، ناویژه بکاربرده می شود . مثلاً سود و زیان ویژه یا سود و زیان ناویژه .

صورت سود و زیان
شرکت ................
تاریخ منتهی به .................
فروش خالص ××××××
فروش ناخالص ×××××××
- برگشت از فروش وتخفیفات(×)
+در آمد ×
جمع فروش و در آمد ×××××××
کسر میشود:
قیمت تمام شده کالای فروش رفته ×
موجودی اول دوره ×
+خریدخالص ×
خریدناخالص ××
-برگشت از خریدوتخفیفات )×(
قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش ××
-موجودی پایان دوره )×(
سود و زیان ناخالص ××××××
کسر می شود:
هزینه ها: (××××× ) هزینه اداری ×
هزینه توزیع وفروش ×
هزینه حقوق ودستمزد ×
هزینه مالی ×
سایرهزینه ها ×
سودو زیان خالص ××

مثال :

صورت شرکت بازرگانی یزدان درپایان دارای اقلام زیرمیباشد؛که این اقلام درپایان دوره مالی جهت تنظیم سودوزیان استخراج شده است:
فروش 35.200.000ریال
برگشت از فروش و تخفیفات 200.000ریال
درآمد5.000.000ریال
موجودی کالای اول دوره 1.000.000ریال
خریدطی دوره 52.000.000ریال
برگشت از خریدوتخفیفات 2.000.000ریال
موجودی پایان دوره 25.000.000ریال
هزینه اداری 3.500.000ریال
هزینه توزیع وفروش 4.500.000ریال
هزینه حقوق ودستمزد 7.800.000ریال
هزینه مالی 200.000ریال
مطلوب است تنظیم صورت سودوزیان:

صورت سود و زیان
شرکت یزدان
منتهی به تاریخ 31/06/1394
فروش خالص 35.000.000
فروش ناخالص 35.200.000
-برگشت از فروش و تخفیفات 200.000
+در آمد 5.000.000
جمع فروش و درآمد 40.000.000
کسر می شود:
قیمت تمام شده کالای فروش رفته
موجودی اول دوره 1.000.000
+خریدخالص 50.000.000
خریدناخالص 52.000.000
-برگشت از خریدوتخفیفات 2.000.000
قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش 51.000.000
-موجودی پایان دوره 25.000.000
سود و زیان ناخالص 14.000.000
کسر می شود هزینه ها: 16.000.000
هزینه اداری 3.500.000
هزینه توزیع و فروش 4.500.000
هزینه حقوق 7.800.000
هزینه مالی 200.000