مقدمه
تراکنش بانکی چیست؟ کسانی که از نرم افزارهایی مانند همراه بانک استفاده می کنند و یا برای دسترسی به حساب های بانکی خود، وارد اینترنت بانک می شوند، مطمئنا با واژه تراکنش آشنا هستند. کاربران و مشتریانِ بانک ها به منظور انجام اکثر امورات بانکی خود، باید تغییراتی را در اطلاعات موجود در پایگاه های داده بانک ها ایجاد کنند که به اعمال این تغییرات، تراکنش بانکی گفته می شود. البته بررسی تراکنش بانکی بسیار فراتر از توضیحی است که در این بخش ارائه شد. به همین دلیل، در این مقاله قصد داریم تا ابتدا به بررسی تراکنش بانکی بپردازیم و سپس، انواع آن را معرفی نماییم. اگر شما هم می خواهید تا با مفهوم تراکنش های بانکی، بیشتر آشنا شوید، تا پایان با ما همراه باشید.
تراکنش
تراکنش که در زبان انگلیسی آن را Transaction می نامند، به هرگونه تغییری در ساختار داده های یک پایگاه اطلاعاتی گفته می شود. این تغییر می تواند شامل ثبت داده های جدید، ویرایش داده های موجود و یا حذف این داده ها باشد. واژه تراکنش در ایران معمولا به انجام فرآیند های بانکی اختصاص می یابد. در بخش بعدی این مقاله، مفهوم تراکنش بانکی را به صورت جامع مورد بررسی قرار خواهیم داد. تراکنش در زبان انگلیسی Transaction نامیده می شود.
تراکنش بانکی چیست؟
همانگونه که در بخش های قبل نیز بیان کردیم، هرگونه تغییری که کاربران در پایگاه های اطلاعاتی بانک ها ایجاد می کنند را تراکنش بانکی می نامند. به عبارت دیگر، به تمامی پروسه های مالی اجرا شده در بستر سیستم بانکی، تراکنش بانکی گفته می شود. نکته ای دیگر اینکه، هر تراکنش بانکی دارای دو وجه است. یک وجه آن مربوط به درخواست دهنده (مشتری) و وجه دیگر مربوط به خدمت دهنده (موسسه مالی یا بانک) می باشد. اگر درخواست دهنده، تقاضای خود را به درستی ثبت کند و خدمت دهنده نیز تقاضای مشتری را به درستی پردازش نماید، تراکنش بانکی با موفقیت انجام خواهد شد و در غیر این صورت، تراکنش ناموفق خواهد بود.
انواع تراکنش های بانکی چیست؟
تراکنش های بانکی توسط ابزارهایی مانند همراه بانک و یا اینترنت بانک انجام می شوند و به صورت حضوری در بانک نیز قابل انجام هستند. این تراکنش ها دارای انواع مختلفی می باشند و کاربرد های مشخصی دارند. در این بخش از مقاله قصد داریم تا انواع تراکنش های بانکی را به شما معرفی کنیم و ویژگی های آنها را نیز مورد بررسی قرار دهیم. انواع تراکنش های بانکی عبارتند از:
1. خرید
در فرآیند انجام تراکنش های خرید، مبلغ خرید یک کالا یا خدمت، از حساب خریدار کسر و به حساب فروشنده واریز می گردد. تراکنش های خرید باید با استفاده از درگاه های پرداخت آنلاين، دستگاه های کارتخوان و یا سایر پایانه های فروشگاهی انجام شوند. نکته ای دیگر اینکه، انجام تراکنش خرید در بستر بعضی از همراه بانک ها و اینترنت بانک ها نیز امکان پذیر است. به عنوان مثال، شما می توانید از طریق بسیاری از همراه بانک ها و اینترنت بانک ها، تراکنش خرید کارت شارژ را انجام دهید.
2. اطلاع از موجودی
در تراکنش موجودی، کاربران می توانند از میزان موجودی حساب های بانکی خود، مطلع شوند. تراکنش های مربوط به اطلاع از موجودی، از طریق اکثر درگاه های انجام تراکنش خرید، قابل اجرا هستند. به عنوان مثال، شما می توانید تراکنش های موجودی را با استفاده از دستگاه کارتخوان، دستگاه عابربانک، نرم افزار همراه بانک و... انجام دهید.
3. بازگشت مبلغ خرید
در برخی از مواقع، درگاه های پرداخت دچار مشکل می شوند. در چنین حالتی، ممکن است پول از حساب پرداخت کننده کسر شود اما به حساب دریافت کننده واریز نگردد. در صورت وقوع این اختلال، تراکنش بازگشت مبلغ خرید (اصلاحی) انجام و مبلغ پرداختی به حساب پرداخت کننده عودت داده خواهد شد. از طرفی دیگر، برخی از فروشگاه ها به منظور تشویق مشتریان خود به خرید بیشتر، درصدی از مبلغ خرید را به حساب خریدار باز می گردانند که به آن نیز تراکنش بازگشت مبلغ خرید گفته می شود. البته به این نکته دقت کنید که تراکنش فوق همواره برابر یا کمتر از اصل مبلغ خرید است.
4. پرداخت قبوض
اکثر افراد نیاز دارند تا در بازه های زمانی خاصی، مبلغ قبض های مختلفی از قبیلِ قبض های خدماتی، قبض های پرداخت اقساط وام، قبض های پرداخت جریمه و... را به حساب بانک ها و یا سازمان های مختلف واریز کنند. این افراد باید تراکنش های پرداخت قبوض مورد نظر خود را از طریق دستگاه های خودپرداز، موبایل بانک ها، اینترنت بانک ها و... انجام دهند. البته پرداخت قبض از طریق مراجعه حضوری به شعب بانک ها نیز امکان پذیر است اما امروزه به دلیل پیشرفت تکنولوژی، در اکثر مواقع از پلتفرم های آنلاين استفاده می شود.
5. تراکنش های مربوط به کیف پول های الکترونیکی
کیف پول ها پلتفرم هایی هستند که انجام اکثر پروسه های مالی را تسهیل می کنند. پروسه های مالی انجام شده در بستر کیف پول را تراکنش های کیف پول الکترونیکی می نامند. در هنگام استفاده از کیف پول های الکترونیکی، شما جهت انجام تراکنش های بانکی، نیازی به وارد کردنِ اطلاعات بانکی و رمز های خود ندارید. به همین دلیل، تراکنش های کیف پول الکترونیکی، در بازه زمانی بسیار کوتاهی قابل انجام هستند.
6. تراکنش های مربوط به عملیات های ناموفق
اگر به هر دلیلی، تراکنش های بانکی انجام شده توسط کاربر، با مشکل مواجه گردند، به این اتفاق، تراکنش مالی ناموفق می گویند. تراکنش های ناموفق به علل گوناگونی رخ می دهند. این دلایل عبارتند از:
• اشتباه وارد کردن شماره کارت در درگاه پرداخت آنلاين
• اشتباه وارد کردن CVV2 در درگاه پرداخت آنلاين
• اشتباه وارد کردن تاریخ انقضای کارت در درگاه پرداخت آنلاين
• اشتباه وارد کردن رمز پویای کارت در درگاه پرداخت آنلاين
• اشتباه وارد کردنِ رمز 4 رقمی کارت در هنگام پرداخت با استفاده از دستگاه کارتخوان
• عدم وجود موجودی کافی در حساب بانکی
• ایجاد اختلال در شبکه شاپرک
• ایجاد اختلال در پایگاه داده بانک صادرکننده کارت
• و...
همانگونه که مشاهده می کنید، اکثر خطاها مربوط به اشتباهات کاربران می باشند. به همین دلیل، در صورتی که با تراکنش بانکی ناموفق روبرو شدید، ابتدا اطلاعات ورودی و موجودی کارت خود را بررسی کنید و سپس، در صورت عدم رفع مشکل، با پشتیبانی بانک تماس بگیرید.
مالیات تراکنش بانکی چیست؟
در اکثر کشورها، به تراکنش های بانکی مالیات تعلق می گیرد. دولت ها از این مالیات برای تامین بودجه مورد نیاز خود استفاده می کنند. میزان مالیاتِ تراکنش های بانکی در کشورهای مختلف، متفاوت می باشد. در برخی از کشورها، نرخ مالیات فوق ثابت است اما در برخی دیگر، این نرخ با توجه به تعداد و حجم تراکنش ها متغیر می باشد.
تراکنش بین بانکی چیست؟
تراکنش بین بانکی به فرآیندی گفته می شود که در آن، مبلغی مشخص از یک حساب در یک بانک به حسابی در بانک دیگر منتقل می شود. سه نمونه پرکاربرد از تراکنش های بین بانکی، پایا، ساتنا و پل، نام دارند. تراکنش پایا معمولاً برای انتقالات مالی با حجم پایین مورد استفاده قرار می گیرد اما ساتنا در تراکنش های مالی با حجم بالا کاربرد دارد. تراکنش پل نیز به تازگی ایجاد شده و در حال حاضر، انتقال بین بانکی در بین چند بانک محدود را امکان پذیر کرده است. تراکنش پل، برخلاف پایا و ساتنا، انتقال را به صورت لحظه ای انجام می دهد.
تراکنش بانکی مشکوک چیست؟
سازمان امور مالیاتی از تراکنش هایی مالیات اخذ می کند که جهت کسب درآمد انجام شده باشند. بنابراین، تراکنش هایی که به منظور کسب درآمد انجام نمی شوند، معاف از مالیات هستند. حال اگر تراکنش مالی یک شخص، طبق اظهارات خودش غیر درآمدی اعلام شود اما حجم آن به طرز مشکوکی بالا باشد، این تراکنش بانکی، مشکوک اعلام خواهد شد و سازمان امور مالیاتی، آن را بررسی خواهد کرد.
شناسه تراکنش بانکی چیست؟
هنگامی که شما یک تراکنش بانکی را از طریق خودپرداز، دستگاه کارتخوان، همراه بانک، اینترنت بانک و... انجام می دهید، یک شناسه به این تراکنش اختصاص می یابد. حال اگر در فرآیند انجام تراکنش فوق با مشکلی مواجه شوید، می توانید با استفاده از شناسه، پیگیری های لازم را انجام دهید.
تراکنش مالی چیست؟
تراکنش مالی به پروسه ای گفته می شود که طی آن، مبلغی مشخص از حساب خریدار کسر و به حساب فروشنده واریز می گردد. امروزه شما می توانید تراکنش های مالی را از طریق پلتفرم های آنلاين و یا از طریق مراجعه حضوری به بانک ها، انجام دهید.
مشاهده تراکنش
اگر قصد دارید تا تراکنش های بانکی خود را مشاهده کنید، روش های مختلفی توسط بانک برای شما در نظر گرفته شده است. برخی از این روش ها عبارتند از:
• مشاهده تراکنش بانکی از طریق همراه بانک
• مشاهده تراکنش بانکی از طریق اینترنت بانک
• مشاهده تراکنش بانکی از طریق دستگاه خودپرداز
• مشاهده تراکنش بانکی از طریق دستگاه کارتخوان
• مشاهده تراکنش بانکی از طریق مراجعه حضوری به بانک
• و...
سخن پایانی
در این مقاله، تراکنش بانکی را به صورت جامع مورد بررسی قرار دادیم. تراکنش های بانکی توسط مشتریان ایجاد و توسط بانک پردازش می شوند.
سوالات متداول
1. منظور از 100 تراکنش بانکی چیست؟
اگر حساب شما در یک ماه، بیشتر از 100 تراکنش داشته باشد و بیش از 35 میلیون تومان از طریق آن جابجا شود، حساب تان مشمول پرداخت مالیات خواهد شد.
2. تراکنش بانکی مشکوک به چه عواملی بستگی دارد؟
اگر تعداد تراکنش های حساب یک شخص حقیقی، از حد طبیعی بالاتر باشد، سازمان امور مالیاتی، این حساب را به عنوان یک گزینه مشکوک، بررسی خواهد کرد.