اعتبار مالياتي ارزش افزوده چیست+ کاربردها نحوه محاسبه

اعتبار مالیاتی ارزش افزوده مقدمه: (Tax Credits)

سازمان امور مالیاتی به منظور تشویق مودیان به پرداخت مالیات، طرح های تشویقی مختلفی را به آنها ارائه می دهد. یکی از این طرح های تشویقی، اعتبار مالیاتی ارزش افزوده می باشد. با استفاده از این طرح تشویقی، مبالغ مالیاتی که مودیان در هنگام خرید یک کالا پرداخت می کنند، به عنوان یک امتیاز برای آنها در نظر گرفته می شود. این امتیاز، زمانی که مشمولین مالیاتی، قصد پرداخت مالیات بر ارزش افزوده را دارند، مورد استفاده قرار می گیرد و از مبلغ پرداختی آنها، مقدار مشخصی کسر می گردد. استفاده از طرح اعتبار مالیاتی ارزش افزوده، تنها برای مودیانی امکان پذیر است که حائز شرایط مشخصی باشند و فرآیند های خاصی را انجام دهند. در این مقاله قصد داریم تا ابتدا مفهوم طرح اعتبار مالیاتی را به شما توضیح دهیم و سپس، شرایط استفاده از این طرح را بررسی کنیم. اگر شما هم علاقه دارید تا با مفهوم فوق، بیشتر آشنا شوید، تا پایان با ما همراه باشید.

اعتبار مالیاتی چیست؟

همانگونه که در پاراگراف قبل نیز بیان کردیم، اعتبار مالیاتی ارزش افزوده، زمانی که یک تاجر قصد خرید کالا یا کالاهایی را دارد، به وی اعطا می شود. از طرفی دیگر، این تاجر در هنگام فروش محصولاتش، مبلغ مصوبی را بابت مالیات بر ارزش افزوده، از مشتریان دریافت می کند. مبلغ مالیات بر ارزش افزوده باید به صورت مستقیم به حساب سازمان امور مالیاتی واریز شود. سازمان امور مالیاتی، این امتیاز را به تاجران داده است تا بتوانند اعتباری که در زمان خرید کسب کرده اند را از مبلغ کل مالیات بر ارزش افزوده کسر کنند و مابقی آن را به حساب سازمان واریز نمایند. به عبارت دیگر، سازمان فوق با انجام این کار، میزان مالیات پرداختی توسط مودیان را کاهش می دهد و آنها را به پرداخت به موقع نیز تشویق می کند.

اعتبار مالیاتی ارزش افزوده

به منظور توضیح جامع اعتبار مالیاتی ارزش افزوده، بهتر است تا ابتدا مالیات بر ارزش افزوده را مورد بررسی قرار دهیم. اگر قیمت یک کالا در زمان خرید توسط تاجر، با قیمت آن در هنگام فروش، متفاوت باشد، به این کالا، مالیات بر ارزش افزوده تعلق خواهد گرفت. مالیات بر ارزش افزوده از خریدار دریافت می شود. بنابراین، تاجر در هنگام خرید یک کالا، ملزم به پرداخت این نوع مالیات است. از طرفی دیگر، تاجر فوق در زمان فروش همین کالا، از مشتریانش مالیات بر ارزش افزوده دریافت می کند اما مبلغ آن باید به حساب سازمان امور مالیاتی واریز شود.

سازمان امور مالیاتی به منظور حمایت از تاجران و تشویق آنها به پرداخت به موقع مالیات، امتیازی را تحت عنوان اعتبار مالیاتی ارزش افزوده به آنها اختصاص داده است. این افراد می توانند مبلغی که در زمان خرید عمده کالا، بابت مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کرده اند را از مبلغ مالیات بر ارزش افزوده ای که از مشتریان خود اخذ می کنند، کسر نمایند و سپس مابه تفاوت آن را به حساب سازمان مالیات واریز کنند.

مالیات بر ارزش افزوده ۱۴۰۳ چند درصد است؟

در سال 1402، میزان مالیات بر ارزش افزوده، 9 درصد بود اما در سال 1403، این میزان با یک واحد افزایش، به 10 درصد رسیده است. اکثر مشاغل در ایران، مشمول قانون پرداخت مالیات بر ارزش افزوده می شوند اما برخی از مشاغل خاص، از این قانون معاف می باشند. به عنوان مثال، صنایع تولید کننده کالاهای ضروری مردم، صنعت چاپ کتاب، صنعت چاپ روزنامه، خدمات بهداشتی و درمانی، خدمات مربوط به ارائه انواع بیمه، صنایع تولید کننده لوازم التحرير و صنایع مربوط به تولید فرش، از جمله مشاغلی هستند که از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف می باشند.

اعتبار مالیاتی در سامانه مودیان

در بخش های قبل به شما توضیح دادیم که اعتبار مالیاتی ارزش افزوده، میزان مالیات پرداختی توسط مودیان را کاهش می دهد اما دریافت این اعتبار، منوط به ثبت نام در سامانه مودیان می باشد.

شما باید ابتدا به سایت سازمان امور مالیاتی مراجعه نمایید و وارد سامانه مودیان شوید. سپس باید در سامانه مودیان ثبت نام کنید و صورتحساب های الکترونیکی خود را در موعد مقرر به این سامانه ارسال نمایید.

پس از انجام مراحل فوق، امکان استفاده از اعتبار مالیاتی ارزش افزوده، برای تان فراهم خواهد شد. البته به این موضوع نیز توجه نمایید که استفاده از این نوع اعتبار، نیازمند داشتنِ شرایط خاصی است که در ادامه، این شرایط را به صورت کامل مورد بررسی قرار خواهیم داد.

نکته ای دیگر اینکه، جهت ورود به سامانه مودیان، شما باید وارد سایت سازمان امور مالیاتی شوید. البته از طریق آدرس اینترنتی مستقیم my.tax.gov.ir نیز، دسترسی به سامانه فوق امکان پذیر است.

شرایط داشتن اعتبار مالیاتی در سامانه مودیان

طرح اعتبار مالیاتی ارزش افزوده، یک طرح ایده آل برای کاهش هزینه های مالیاتی مودیان است. با این حال، مودیان تنها در حالتی می توانند از این طرح استفاده کنند که حائز شرایط تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی باشند. در این بخش از مقاله قصد داریم تا شروط سازمان امور مالیاتی برای ارائه اعتبار مالیاتی ارزش افزوده به مودیان را به صورت جامع بررسی کنیم.

شرایط داشتن اعتبار مالیاتی در سامانه مودیان، عبارتند از؛

1. انجام فرآیند ثبت نام در سایت اینترنتی مالیات بر ارزش افزوده

اولین شرط دریافت اعتبار مالیاتی، ثبت نام در سایت مالیات بر ارزش افزوده است. مدیران شرکت های خریدار و فروشنده باید قبل از اینکه فرآیند معامله کالا را انجام دهند، در سایت مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام کنند. اگر یکی از طرفین، ثبت نام خود را انجام ندهد، اعتبار مالیاتی به شخص خریدار تعلق نخواهد گرفت و این شخص باید مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خود را به صورت کامل به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند.

نکته ای دیگر اینکه، شما می توانید به منظور دسترسی به سایت فوق، عبارت "مالیات بر ارزش افزوده" را در یکی از موتورهای جستجوگر، جستجو نمایید و وارد اولین سایت شوید. همچنین، دسترسی به سایت مالیات بر ارزش افزوده، از طریق آدرس اینترنتی مستقیم evat.ir نیز امکان پذیر است.

2. تایید صورتحساب الکترونیکی توسط سازمان مالیات

سازمان امور مالیاتی تنها فاکتور های رسمی که حاوی اطلاعاتی از قبیلِ تاریخ فروش، شماره سریال، نام شرکت تولید کننده و... هستند را تایید می کند. بنابراین، شما باید در هنگام خرید عمده کالا، از شرکت تولید کننده بخواهید تا برای شما فاکتور رسمی صادر نماید. در صورت صدور فاکتور های غیر رسمی، سازمان امور مالیاتی به شما اعتبار مالیاتی ارزش افزوده را اختصاص نخواهد داد و به همین دلیل، در هنگام پرداخت مالیات، متضرر خواهید شد.

3.  متعلق بودنِ فاکتور خرید به شخص مودی

فاکتوری که شما در هنگام خرید کالا از فروشنده دریافت می کنید، باید حاوی مشخصات تان باشد. به عبارت دیگر، در قسمت خریدار فاکتور، نام و نام خانوادگی شما باید درج شود.

در صورت عدم ثبت مشخصات تان به عنوان خریدار، سازمان امور مالیاتی به شما اعتبار مالیاتی ارزش افزوده را اختصاص نخواهد داد. بدین ترتیب، در هنگام اخذ مالیات بر ارزش افزوده، تخفیفی شامل حالتان نخواهد شد.

4.  ثبت مشخصات هویتی خریدار و فروشنده بر روی صورتحساب الکترونیکی به صورت دقیق

صورتحسابی که در سامانه الکترونیکی مودیان ثبت می شود، باید حاوی مشخصات دقیق خریدار و فروشنده باشد تا اعتبار مالیاتی ارزش افزوده به شخص خریدار تعلق گیرد. مشخصاتی که باید در صورتحساب الکترونیک ثبت شوند، عبارتند از؛

•    نام و نام خانوادگی خریدار و فروشنده 
•    شماره ملی خریدار و فروشنده 
•    شماره شناسنامه خریدار و فروشنده 
•    شماره اقتصادی خریدار و فروشنده 
•    شماره تلفن خریدار و فروشنده 
•    آدرس محل کار خریدار و فروشنده 
•    شماره ثبت شرکت خریدار و فروشنده 
•    و...

5. ثبت قیمت دقیق کالای خریداری شده در فاکتور رسمی

قیمت کالای خریداری شده باید در فاکتور رسمی به صورت دقیق درج شود تا اعتبار مالیاتی ارزش افزوده به خریدار تعلق گیرد. اگر قیمت ثبت شده در فاکتور با قیمت واقعی کالا مغایرت داشته باشد، اعتبار ارزش افزوده به شما تعلق نخواهد گرفت و به عنوان متخلف مالیاتی نیز شناخته خواهید شد.

6.عدم معاف بودنِ کالا از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده

در بخش های قبلی این مقاله توضیح دادیم که برخی از کالاهای ضروری مردم، مشمول قانون پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نمی شوند. اگر یکی از این کالا ها را از یک فروشنده خریداری نمایید و بابت آن مالیات پرداخت کنید، در هنگام فروش همین کالا، اعتبار ارزش افزوده مالیاتی شامل حالتان نخواهد شد.

7.ثبت مالیات بر ارزش افزوده هر کالا در ردیف خودش

در فاکتور های رسمی، باید ردیفی برای مالیات بر ارزش افزوده هر کالا در نظر گرفته شود و این مالیات در فاکتور برای هر کالا به صورت جداگانه ثبت گردد. اگر مجموع مالیات بر ارزش افزوده تمامی کالاها به صورت یکجا در فاکتور وارد شود، سازمان امور مالیاتی این فاکتور را به عنوان فاکتور رسمی تشخیص نخواهد داد و اعتبار ارزش افزوده به شما تعلق نخواهد گرفت. بنابراین، دقت کنید که در فاکتور رسمی فروشنده، حتما یک ردیف برای مالیات بر ارزش افزوده هر کالا وجود داشته باشد.

8.ثبت و محاسبه جداگانه حسابداری مالیات بر ارزش افزوده

در بخش قبل بیان کردیم که در فاکتور های رسمی، یک ردیف باید به مالیات بر ارزش افزوده هر کالا اختصاص داده شود. تمامی این مالیات ها باید با یکدیگر جمع و در بخش حسابداری مالیات بر ارزش افزوده ثبت گردند تا سازمان امور مالیاتی، اعتبار ارزش افزوده را به شما اختصاص دهد. اگر حسابداری های هزینه خرید کالا و مالیات بر ارزش افزوده به صورت یکجا انجام شوند، سازمان فوق، امتیاز اعتبار مالیاتی را حذف خواهد کرد. به عبارت دیگر، تجمیع هزینه های خرید کالا و مالیات، به منزله انصراف خریدار از دریافت اعتبار ارزش افزوده مالیاتی است.

شرایط پذیرش اعتبار مالیاتی ارزش افزوده

در بخش قبلی این مقاله، 8 مورد از شرایط داشتن اعتبار مالیاتی در سامانه مودیان را به شما توضیح دادیم. شما با رعایت این 8 شرط می توانید اعتبار مالیاتی ارزش افزوده را از سازمان امور مالیاتی دریافت کنید. این اعتبار در زمان خرید کالا کسب می شود و در هنگام پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، مورد استفاده قرار می گیرد.

موارد عدم پذیرش و رد اعتبار مالیات بر ارزش افزوده

تحت شرایطی خاص، مودیان نمی توانند از اعتبار مالیاتی ارزش افزوده استفاده کنند و این اعتبار از سوی سازمان امور مالیاتی به آنها تعلق نخواهد گرفت. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا این شرایط خاص را مورد بررسی قرار دهیم.

موارد عدم پذیرش و رد اعتبار مالیات بر ارزش افزوده، عبارتند از؛

1.عدم ثبت نام مودی در سامانه مودیان

اگر مودی در سامانه مودیان ثبت نام نکند، اعتبار مالیاتی ارزش افزوده به وی تعلق نخواهد گرفت. مودی باید قبل از انجام فرآیند خرید، تمامی مراحل ثبت نام خود در سامانه فوق را تکمیل نماید.

2.عدم تطابق تاریخ پرداخت و تاریخ فاکتور

تاریخ پرداخت مبلغ خرید کالا باید با تاریخ فاکتور رسمی یکی باشد. عدم یکسان بودنِ این دو تاریخ می تواند منجر به حذف اعتبار مالیاتی ارزش افزوده شود و در چنین شرایطی، مودی ملزم به پرداخت هزینه کامل مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود. بنابراین، در هنگام خرید کالا، حتما از یکی بودنِ تاریخ پرداخت و تاریخ صورتحساب، اطمینان حاصل فرمایید.

3.معاف بودنِ کالا از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده

برخی از کالاهای مصرفی و ضروری مردم در هنگام فروش، معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده می باشند. اگر شما این کالاها را به صورت عمده خریداری کرده اید تا در فروشگاه یا مغازه خود آنها را به فروش برسانید، استفاده از امتیاز اعتبار ارزش افزوده، برای تان امکان پذیر نخواهد بود.

4.عدم ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده

کسانی که قبل از انجام فرآیند خرید کالا، در سامانه مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام نکرده اند، امکان استفاده از اعتبار مالیاتی ارزش افزوده را ندارند. بنابراین، قبل از انجام هرگونه معامله ای، در سامانه فوق ثبت نام خود را تکمیل کنید.

5.عدم استفاده از فاکتور رسمی

در فاکتور های رسمی، ستون های جداگانه ای به قیمت هر کالا، مالیات بر ارزش افزوده هر کالا، حسابداری قیمت کالاها و حسابداری هزینه مالیات بر ارزش افزوده کالاها اختصاص داده شده است. همچنین، در این فاکتور ها، مشخصات دقیق خریدار و فروشنده نیز وجود دارند.

اگر هر کدام از موارد بالا در فاکتور وجود نداشته باشد، مسئولین سازمان امور مالیاتی آن را به عنوان فاکتور غیر رسمی تشخیص خواهند داد و امتیاز اعتبار مالیاتی به شما تعلق نخواهد گرفت.

نحوه استعلام اعتبار مالیات بر ارزش افزوده

در این قسمت از مقاله قصد داریم تا نحوه استعلام اعتبار مالیات بر ارزش افزوده را به شما توضیح دهیم. شما می توانید با مراجعه به سایت evat که سامانه الکترونیکی مالیات بر ارزش افزوده است، فرآیند استعلام فوق را انجام دهید و از میزان اعتبار مالیاتی خود اطلاع حاصل فرمایید.

نکته ای دیگر اینکه، در سامانه فوق، لیست شرکت هایی که فاقد اعتبار مالیاتی ارزش افزوده هستند نیز اعلام شده است. اگر شما کالاهای مورد نظر خود را از شرکت های فوق خریداری کنید، در هنگام فروش این محصولات، قادر به استفاده از اعتبار ارزش افزوده نخواهید بود.

بنابراین، قبل از اینکه شرکتی را برای خرید محصولات تان انتخاب کنید، ابتدا شناسه ملی آن را در سایت evat جستجو نمایید و از عدم حضور این شرکت در لیست شرکت های فاقد اعتبار ارزش افزوده، مطمئن شوید.

کاربرگ اعتبار مالیاتی

کاربرگ اعتبار مالیاتی، حاوی اطلاعات جامعی در مورد اعتبار ارزش افزوده یک شرکت است. در این کاربرگ، اطلاعات مختلفی از قبیلِ مشخصات هویتی مودی، کد اقتصادی مودی، نوع فرآیند حسابداری، میزان اعتبار ارزش افزوده و... ثبت می گردد.

روش‌ های محاسبه اعتبار مالیاتی

همانگونه که در بخش های قبلی این مقاله نیز به شما توضیح دادیم، میزان اعتبار مالیاتی مودی از میزان بدهی مالیات بر ارزش افزوده وی کسر می شود. در این بخش از مقاله، روش های محاسبه این اعتبار را به شما توضیح خواهیم داد؛

1.    اگر اعتبار ارزش افزوده از میزان مالیات بر ارزش افزوده کمتر باشد، مشمول مالیاتی باید مابه تفاوت این دو مبلغ را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کند.

2.    اگر اعتبار ارزش افزوده با میزان مالیات بر ارزش افزوده برابر باشد، بدهی مالیاتی مودی صفر خواهد شد.

3.    اگر اعتبار ارزش افزوده از میزان مالیات بر ارزش افزوده بیشتر باشد، این اعتبار برای دوره های بعدی پرداخت مالیات توسط مودی، ذخیره خواهد شد.

نکته ای دیگر اینکه، شرکت های تازه تاسیس معمولا در 5 سالِ اولِ فعالیت خود، از اعتبار مالیاتی بهره مند می شوند تا بتوانند وضعیت اقتصادی خود را پایدار کنند. همچنین، سازمان امور مالیاتی بر اساس هزینه های توسعه شرکت ها، به آنها تا 20 درصد، اعتبار مالیاتی ارائه می دهد.

بخشنامه قبول اعتبار مالیاتی ارزش افزوده

با توجه به توضیحاتی که در قسمت های قبلی این مقاله نیز به شما ارائه دادیم، سازمان امور مالیاتی تنها به شرکت هایی امتیاز اعتبار ارزش افزوده را تخصیص می دهد که حائز شرایط خاصی باشند. این سازمان به منظور رفع ابهامات در مورد قبول اعتبار ارزش افزوده، بخشنامه ای را منتشر کرده است. در این بخش از مقاله به بررسی مفاد این بخشنامه خواهیم پرداخت.

مفاد بخشنامه قبول اعتبار مالیاتی ارزش افزوده، عبارتند از؛

1.    انجام فرآیند ثبت نام در سایت مالیات بر ارزش افزوده الزامی است (عدم ثبت نام سببِ حذفِ کاملِ اعتبار مالیاتی خواهد شد).

2.    اخذ گواهینامه تایید کننده مشخصات هویتی مودی و فعالیت های وی، الزامی می باشد.

3.    تایید اصالت تمامی مدارک معامله (رسید خرید، رسید فروش، رسید انبار، رسید حمل و نقل و...)، ضروری می باشد.

4.    تایید اصالت صورتحساب ها و فاکتور ها ضروری می باشد (صورتحساب ها و فاکتور ها باید رسمی و مورد تایید سازمان امور مالیاتی باشند).

5.    پرداخت مالیات بر ارزش افزوده توسط مودی در بازه زمانی تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی، ضروری است.

عدم رعایت هر کدام از 5 مورد فوق می تواند منجر به حذف اعتبار ارزش افزوده مالیاتی شما شود. بنابراین، حتما قبل از انجام معامله، موارد فوق را مد نظر قرار دهید.

اعتبار مالیاتی دانش بنیان

معمولا شرکت های دانش بنیان در 5 سالِ اولِ فعالیتِ خود، اعتبار مالیاتی را به صورت کامل دریافت می کنند. این عامل سبب می شود تا شرکت های دانش بنیان بتوانند به ثبات اقتصادی برسند و در همان ابتدای کار با مشکلات مالی مواجه نشوند. بنابراین، اگر شما مدیر یک شرکت دانش بنیان باشید، تا 5 سال پس از تاسیس، ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نخواهید شد.

سخن پایانی

در این مقاله، ابتدا مفهوم اعتبار مالیاتی ارزش افزوده را به شما توضیح دادیم و سپس، شرایط دریافت آن را بررسی کردیم. شما می توانید با دریافت این اعتبار، هزینه های مالیاتی خود را به شکل قابل توجهی کاهش دهید.