سنوات پایان کار یکی از حقوق مالی مهم برای کارگران و کارکنانی است که در پایان همکاری یا بازنشستگی، مبلغ مشخصی به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند. در سال ۱۴۰۴ نیز مطابق با حداقل دستمزد جدید، این مبلغ دستخوش تغییراتی شده که در ادامه به‌صورت دقیق بررسی می‌کنیم.
مفهوم کلی سنوات و نقش آن در مزایای پایان کار
سنوات نوعی مزایای پایان خدمت است که به‌ازای هر سال کارکرد در یک مجموعه، به نیروی کار پرداخت می‌شود. این پرداختی می‌تواند هنگام پایان قرارداد، بازنشستگی یا حتی در برخی موارد هنگام تسویه سالانه انجام شود. هدف از این مبلغ، حمایت مالی از نیروی کار پس از اتمام دوره اشتغال است.
نحوه محاسبه حق سنوات در سال ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴، محاسبه حق سنوات مانند سال‌های گذشته، بر مبنای مزد روزانه کارگر و تعداد سال‌هایی که در شرکت یا سازمان مشغول بوده است، انجام می‌شود. مبلغ سنوات برای هر سال کامل کار، معادل یک ماه آخرین حقوق پایه خواهد بود.
اما برای اینکه دقیق‌تر بدانید مبلغ آن چقدر است، ابتدا باید با نرخ پایه حقوق مصوب شورای‌عالی کار در سال ۱۴۰۴ آشنا باشید.
فرمول دقیق محاسبه سنوات ۱۴۰۴
برای محاسبه دقیق حق سنوات، باید تعداد روزهای واقعی کارکرد سالانه را در نظر گرفت. فرمول به صورت زیر است:
حق سنوات = حقوق پایه روزانه × مجموع روزهای کارکرد در سال × تعداد سال خدمت
فرض کنید کارگری در سال ۱۴۰۴ در مجموع ۲۹۵ روز کار کرده و حقوق پایه روزانه او ۲۱۶٬۵۵۲ ریال باشد و سه سال سابقه داشته باشد:
۲۱۶٬۵۵۲ × ۲۹۵ × ۳ = ۱۹۱٬۴۵۶٬۸۲۰ ریال
یعنی حدود ۱۹ میلیون و ۱۴۵ هزار تومان به‌عنوان پاداش پایان خدمت به او تعلق می‌گیرد.
مبنای محاسباتی سنوات در سال ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴، حداقل حقوق مصوب روزانه برای کارگران بدون سابقه یا مهارت خاص، مبلغ ۲۱۰٬۰۰۰ تومان اعلام شده است. اگر پایه حقوق یا مزایای بیشتری به کارگر تعلق گرفته باشد (مانند حق تخصص یا سختی کار)، می‌تواند در محاسبه سنوات نیز لحاظ شود، اما در حالت پایه، صرفاً همان حقوق پایه کفِ مبنا قرار می‌گیرد.
جدول مبلغ سنوات برای کارگران در سال ۱۴۰۴
| سابقه کار | مبلغ سنوات (تقریبی) با پایه حقوق ۲۱۰,۰۰۰ تومان |
|---|---|
| ۱ سال | ۶,۳۰۰,۰۰۰ تومان |
| ۲ سال | ۱۲,۶۰۰,۰۰۰ تومان |
| ۳ سال | ۱۸,۹۰۰,۰۰۰ تومان |
| ۵ سال | ۳۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان |
| ۱۰ سال | ۶۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
🔸 نکته: اگر کارگر در طول مدت اشتغال افزایش حقوق داشته باشد، سنوات براساس آخرین حقوق او محاسبه خواهد شد.
پاسخ به چند سوال رایج در مورد پرداخت سنوات
۱. آیا سنوات باید هر سال پرداخت شود یا فقط در پایان همکاری؟
بستگی به توافق طرفین دارد. برخی کارفرماها آن را سالانه پرداخت می‌کنند، برخی دیگر در پایان همکاری تسویه می‌نمایند.
۲. اگر مدت کار کمتر از یک سال باشد، باز هم سنوات تعلق می‌گیرد؟
بله، سنوات به نسبت روزهای کارکرد محاسبه می‌شود؛ حتی اگر مدت اشتغال کمتر از یک سال باشد.
۳. آیا حق بیمه شامل سنوات می‌شود؟
خیر، مبلغ سنوات جدا از بیمه است و کارفرما موظف به پرداخت آن بدون کسر بیمه یا مالیات است، مگر در موارد خاص قانونی.
حق سنوات ۱۴۰۳ چقدر است
اگر مایلید تفاوت میزان سنوات در سال گذشته را هم ببینید و با نرخ پایه حقوق ۱۴۰۳ مقایسه کنید، مقاله حق سنوات ۱۴۰۳ چقدر است را مطالعه کنید.
سنوات چیست پرسشی است که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود. حق سنوات یکی از حقوق قانونی کارمندان و کارگران است که در مفاد قانون کار تشریح شده‌است. کارفرما در قانون کار ملزم شده که آن را به عنوان پاداش خاتمه کار برای پرسنل خود واریز کند. سنوات به طور معمول به ازای هر سال خدمت معادل یک ماه حقوق پایه محاسبه می‌شود که ممکن است مشمول مالیات بر درآمد شود. در این مقاله نکات مهمی در مورد سنوات آمده‌است. این نکات به کارمندان و کارگران کمک می‌کند تا از حقوق و مزایای خود آگاه شوند و به درستی مراحل درخواست و دریافت حق سنوات را طی کنند.
حق سنوات چیست و چه قدر است؟
حق سنوات چیست پرسش تمام شاغلینی است که به دلایل متفاوت می‌خواهند به فعالیت خود در یک سازمان یا شرکت خاتمه دهند. حق سنوات در قانون تحت عنوان پاداش آخر سال و یا پاداش پایان کار شاغلین است که بایستی توسط کارفرما برای پرسنل خود واریز گردد. برخی از کارگران و کارمندان نمی‌دانند که وجه اضافه بر حقوقی که در پایان سال کاری برای آنها واریز شده همان سنوات پایان سال آنها بوده‌است. مبلغ سنوات که در «ماده 24 قانون کار» آمده برابر با یک ماه از آخرین حقوق کارمند یا کارگر است. کارفرما این مبلغ را تحت عنوان مزایای پایان خدمت به کارکنان خود پرداخت می‌نماید. میزان سنواتی که برای پرسنل در نظر گرفته می‌شود مبتنی بر مبلغ حقوق دریافتی شخص در قرارداد کاری او با سازمان متبوع خود می‌باشد. سنوات معمولا در پایان قرارداد کاری و یا پایان سال کاری، برای کارمندان واریز می‌گردد. سنوات ممکن است مشمول مالیات شود. هر سازمان می‌تواند آیین‌نامه‌های خاص خود را در این زمینه داشته باشد که باید رعایت گردند.
حق سنوات ۱۴۰۳ چقدر است
طبق قانون کار، مینیمم حقوق و دستمزد یک روز برای افراد شاغل در سال ۱۴۰۳ مبلغ ۲.۳۸۸.۷۲۸ ریال است. اگر فردی تا پایان سال 1403 در کارگاه یا شرکتی فعالیت داشته باشد، حق سنوات او طبق قانون کار، معادل ۷۱.۶۶۱.۸۴۰ ریال در پایان سال خواهد بود. در صورتی‌که مدت زمان کارکرد وی کمتر از یکسال باشد مبتنی بر تعداد ماه‌ها و یا روزهای کارکرد خود، سنوات دریافت خواهد نمود. فرمولی که برای تعیین مبلغ سنوات سال ۱۴۰۳ وجود دارد به این صورت است که حاصل تقسیم حقوق پایه کارمند بر ۳۶۵، در تعداد روزهای کارکرد او ضرب می‌شود.
حق سنوات پایان خدمت
حق سنوات پاداشی است که کارفرما بر طبق موضوع ماده ۲۴ قانون کار، در پایان خدمت و یا هنگام تمام شدن تاریخ قرارداد کار به کارمندان خود می‌دهد. بر اساس قرارداد بین کارفرما و پرسنل، اگر کارمندی یک سال تمام و یا بیشتر از یک سال، در کارگاهی استخدام شود و کار کند به ازای هر سال سابقه کار چه متناوب و چه پیوسته مستحق دریافت مبلغ سنوات می‌گردد. کارفرما بایستی همانطور که در قانون کار آمده، بر مبنای مقدار آخرین حقوق، وجهی برابر با یک ماه حقوق به ازای هر سال خدمت، تحت عنوان حق سنوات پایان خدمت به کارگر بپردازد.
بازخرید سنوات چیست
حق سنوات که تحت عنوان بازخرید سنوات به کارمندان و کارگران پرداخته می‌شود در واقع اعطای کمک مالی به این گروه است. در مصوبه آیین نامه ماده ۳۲ قانون کار آمده‌است: «اگر شخصی به دلیل افت توانایی‌های جسمی نتواند به کار خود ادامه دهد، امکان دریافت بازخرید سنوات برای او فراهم می‌شود.» کارکنان شرکت‌ها و نهادها توسط امکان بازخرید سنوات، قادرند زودتر از زمان اتمام قرارداد یا موعد پایان خدمت، از کارفرمای خود بخواهند آنها را بازخرید کند. تشخیص و تایید از کارافتادگی شخص به عهده ارگان‌های زیر است:
• تشخیص رئیس کمیسیون پزشکی سازمان بهداشت و درمان.
• تایید شورای اسلامی کار.
• تایید نمایندگان قانونی کارگران.
پس از تایید از کارافتادگی پرسنل، کارفرما ملزم به پرداخت دو ماه از آخرین حقوق کارگران برای هر سال سابقه خدمت خواهد بود. جهت بازخرید سنوات کارگر و کارفرما هر دو بایستی رضایت داشته باشند.
بخشنامه حق سنوات
در «بخشنامه ۲۱۵۳۷۳ تاریخ 23 آذر ماه ۱۴۰۱» چگونگی تسویه حق سنوات آمده‌است. در این بخشنامه اعلام شده که طبق ماده ۲۴ قانون کار معیار پرداخت سنوات، پایان قرارداد کاری شخص است. بنابراین اگر پیش از پایان قرارداد کار یعنی قبل از انقضای زمان قرارداد و در حالی‌که شخص هنوز مشغول کار است برای او مبلغی تحت عنوان سنوات واریز گردد، این مقدار سنوات علی‌الحساب قلمداد می‌شود. البته مسلم است اگر حق سنوات در زمان خاتمه قرارداد کاری یعنی پس از انقضای زمان قرارداد کار واریز شود، تسویه حساب شخص قطعی خواهد بود.
حالت دیگر این است که پس از پایان قرارداد، قرارداد جدیدی با کارگر بسته شود و کارگر به دلیل قرارداد جدید دوباره به کار خود ادامه دهد. در این‌صورت منوط به رای شماره ۲۴۹ تاریخ 2 آذر ۱۳۹۹ هیات عمومی دیوان عدالت اداری، با توجه به موارد زیر واریزِ انجام شده در حکم سنوات قطعی به حساب آمده و علی‌الحساب نخواهد بود:
• اگر قرارداد کار به‌صورت موقت و برای کمتر از یک سال بسته شده باشد و در زمان پایان قرارداد همزمان با انقضای مدت قرارداد، سنوات برای کارگر واریز شود.
• اگر قرارداد کار با مدت موقت و برای یک سال بسته شده باشد و در زمان پایان قرارداد کار یعنی همزمان با انقضای مدت قرارداد کار، تسویه حساب انجام پذیرد.
در مورد زیر تسویه حساب حق سنوات علی الحساب بوده و قطعی به حساب نمی‌آید:
• اگر پس از واریز سنوات، دوباره قرارداد تجدید یا تمدید گردد و کارگر به کار خود ادامه دهد و مدت قرارداد کار بیش از یکسال باشد. حالا در پایان سال با آنکه مدت قرارداد تمام نشده، با کارگر تسویه حساب شود و سنوات برای او واریز گردد.
تفاوت پایه سنوات و حق سنوات
حق سنوات در واقع پاداش خاتمه کار کارمندان یا کارگران می‌باشد و قسمتی از تسهیلات وزارت کار است که هنگام پایان خدمت داده می‌شود. حق سنوات به مجموع سال‌های خدمت و حقوق پایه بستگی دارد و بیشتر در زمان بازنشستگی یا قطع همکاری مورد توجه قرار می‌گیرد. پایه سنوات به سنوات خدمت اشاره دارد و مربوط به کارگاه‌ها و نهادهایی می‌شود که مشمول طرح طبقه بندی مشاغل می‌باشند. پایه سنوات برای محاسبه حقوق و مزایای جاری استفاده شده و معمولا به صورت سالانه محاسبه می‌شود. این پایه معمولا به ازای هر سال خدمت در سازمان یا نهاد مورد نظر تعیین شده و به نوعی نشان‌دهنده سابقه کاری فرد است.
سنوات ارفاقی چیست؟
امکان استفاده از حق سنوات ارفاقی برای دانشجویانی فراهم شده که نتوانند در زمان مجاز تحصیلات خود را به پایان برسانند. در این‌صورت با تایید سازمان وظیفه عمومی، مشمولین می‌توانند با کمک سنوات ارفاقی، تحصیلات خود را ادامه دهند. حق سنوات ارفاقی برای دوره کارشناسی مینیمم 1 سال و ماکزیمم 2 نیمسال تحصیلی خواهد بود. البته نظام وظیفه عمومی تنها با تقاضای سنوات ارفاقی دانشجویانی موافقت می‌کند که بتوانند در طی 1 یا 2 نیمسال تحصیلی، فارغ‌التحصیل شوند.
سنوات ارفاقی تامین اجتماعی
هر میزان سنواتی که با تایید مراجع تامین اجتماعی به مدت زمان خدمت موثر کارمندان تحت بیمه تامین اجتماعی افزوده می‌شود، سنوات ارفاقی می‌گویند. از سنوات ارفاقی برای کاهش سن بازنشستگی یا افزایش مدت خدمت استفاده می‌شود. این مدت را در محاسبه حقوق بازنشستگی در نظر می‌گیرند. این سنوات معمولا شامل سنوات ارفاقی برای بانوان با شرایط ویژه، سنوات ارفاقی برای جانبازان و معلولین و سنوات ارفاقی برای مشاغل سخت و زیان‌آور است. فرد می‌تواند به منظور افزایش سنوات خدمت و بهره‌مندی از مزایای مستمری، از سنوات ارفاقی استفاده کند.
مزد حق سنوات چیست
«اداره کل روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی» هر سال با انتشار بخشنامه، مینیمم دستمزد کارکنان در آن سال را تعیین می‌کند. جدول نمایش حداقل مزد سنوات دارای 12 ستون بر اساس 12 ماه و 30 ردیف بر اساس 30 سال سابقه کار تنظیم می‌گردد. اداره کل روابط کار، این جدول را برای کارگرانی ارائه می‌دهد که در کارگاه‌های مشمول طرح طبقه بندی مشاغل کار می‌کنند. جدول زیر مزد سنوات تا پایان سال ۱۴۰۲ را نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳ قابل اجرا می‌باشد.
حق سنوات اشتغال چیست
برای هر یک سال اشتغال، یک ماه حق سنوات تعیین می‌شود که در پایان سال قابل پرداخت به کارگر خواهد بود. میزان سنوات برابر با یک ماه از آخرین حقوق ماهانه دریافتی شخص می‌باشد. سنوات تنها برای اشخاصی که از مزایای بیمه تامین اجتماعی استفاده می‌کنند، محاسبه می‌شود. برای افرادی که تحت بیمه مشاغل آزاد هستند سنوات در نظر گرفته نمی‌شود. البته اکثر کارفرمایان سنوات را پس از اتمام مدت زمان قرارداد کاری و پایان پذیرفتن همکاری پرسنل، به آنها می‌پردازند.
حق سنوات بازنشستگی چیست
طبق قوانین تامین اجتماعی و قوانین کار، افراد پس از رسیدن به سن خاص و یا داشتن مدت زمان معین اشتغال می‌توانند بازنشسته شوند. برخی از کارفرمایان حق سنوات را در زمان بازنشستگی به کارکنان پرداخت می‌کنند. در قوانین کار و حقوق «وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی» پرداختِ برخی تسهیلات برای کارمندان در نظر گرفته شده‌است. به‌عنوان نمونه می‌توان به پرداخت مزایای غیر مستمر پاداش فراغت از کار اشاره کرد که به عنوان حق سنوات بازنشستگی به کارکنان می‌پردازند.
قانون جدید پرداخت حق سنوات کارگران
هیات عمومی دیوان عدالت اداری جهت رفاه کارگران بر اساس مواد 24 و 31 قانون کار، به منظور نحوه محاسبه سنوات کارگران رای جدیدی را در مورد پرداخت حق سنوات پایان کار کارگران اعلام کرده‌است. طبق این قانون حتی در مواقعی که کارگر یا کارمندی به مدت چند ماه یعنی کمتر از یک سال سابقه کار داشته باشد، برای او سنوات در نظر می‌گیرند. میزان سنوات بستگی به تعداد روزهای کاری پرسنل خواهد داشت. به عنوان مثال، اگر مدت زمان سابقه کار کارگری یک سال باشد، سنوات او برابر با یک سال خواهد بود. حال اگر سابقه کار او سه ماه باشد، باید سه دوازدهم سنوات به او داده شود.
محاسبه حق سنوات 10 سال
قبل از اعلام رای جدید دیوان عدالت اداری در مورد محاسبه حق سنوات کارگران، فقط حقوق ثابت یعنی مجموع حقوق پایه و پایه سنوات در نظر گرفته می‌شد. در حال حاضر طبق قانون جدید، کلیه موارد پرداختی آخرین حقوق که در مواد 34 و 35 قانون کار قید شده‌است، مبنا قرار می‌گیرد. توجه داشته باشید که حتی پرداخت مزایای غیر نقدی را هم در محاسبه سنوات کارگران در نظر می‌گیرند. یعنی برای محاسبه سنوات 10 سال، سنوات یک سال کارگر که شامل تمامی پرداختی حقوق او می‌باشد در عدد 10 ضرب می‌گردد.
جدول محاسبه سنوات
طبق قانون پرداخت حق سنوات که از طرف وزارت کار اعلام شده، نرخ پایه سنوات در سال 1403 روزانه معادل ۷۰.۰۰۰ ریال در نظر گرفته شده‌است. در جدول محاسبه پایه سنوات، میزان پایه سنوات تجمیعی به عنوان مبنا قرار گرفته است. در این جدول حداقل مزد سالانه از حداقل مزد ثابت مجزا شده و اعدادی که در جدول پایه سنوات آمده‌است، وجه خالص پایه سنوات تجمیعی را نشان می‌دهد. ستون‌های جدول، سال استخدام کارگر و ردیف‌های آن، سال محاسبه دستمزد را نشان می‌دهند. برای محاسبه سنوات کارگر از روی جدول، باید ارقام موجود در محل تلاقی ستون‌ها و ردیف‌ها را مد نظر قرار داد.
بررسی قانون وزارت کار
خلاصه مواردی که در قانون کار برای حق سنوات کارگران آمده، عبارتند از:
• تبصره ماده 20: اگر کارگر بدون داشتن عذر موجه و بدون اطلاع حداکثر 30 روز به سر کار نیاید، مستعفی در نظر گرفته می‌شود. البته او مشمول اخذ حق سنوات به ازای هر سال یک ماه از آخرین حقوق خود، خواهد بود.
• ماده 27: هر گاه کارگر در انجام وظایف کاری خود اهمال نماید یا آیین نامه‌های انضباطی کارگاه را اجرا نکند، با تایید شورای اسلامی کار علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه، سنوات او داده شده و قرارداد کار او فسخ می‌گردد.
• ماده 165: هر گاه هیات حل اختلاف، اخراج کارگری را موجه بداند، طبق ماده 27 کارگر حق دریافت سنوات را دارد.
حق سنوات به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
به همه کارگران اعم از رسمی و غیر رسمی و حتی کارگران شاغل در شرکت‌های پیمانکاری، حق سنوات تعلق می‌گیرد. تمامی افراد شاغل قراردادی، رسمی، پارت تایم و تمام وقت به محض شروع به کار مشمول دریافت سنوات به صورت ماهانه یا سالانه می‌شوند. حتی کارگرانی که کارفرما آنها را به دلایل موجه اخراج نموده یا وادار به استعفا کرده، مستحق دریافت سنوات هستند.
زمان خاتمه قرارداد کار و پرداخت حق سنوات توسط کارفرما
پرداخت حق سنوات، از تعهدات کارفرما در برابر کارکنان خود می‌باشد. نوع خاتمه کار در چگونگی پرداخت سنوات تفاوتی ایجاد نمی‌کند. برخی کارفرمایان مبلغ سنوات را در زمان خاتمه کار پرسنل، به آنها می‌پردازند. خاتمه کار شامل موارد متعددی مانند بازنشستگی، از کار افتادگی به صورت از دست دادن توان جسمی بیش از 66 درصد، استعفا، اخراج، فوت کارگر و پایان قرارداد کار می‌باشد.
سوالات متداول حق سنوات چیست
آیا حق سنوات مشمول بیمه است؟
پرداخت سنوات پایان خدمت از اقلام معاف از بیمه محسوب می‌شود. حق سنوات وجهی است که در پایان کار کارکنان، برای هر سال معادل یک ماه دستمزد ثابت روزانه، برای آنها واریز می‌شود. این مبلغ شامل بیمه نمی‌گردد.
شرایط بازخرید حق سنوات کارمندان و کارگران کدامند؟
شرایط بازخرید حق سنوات برای کارمندان و کارگران در ایران به قوانین کار و تامین اجتماعی بستگی دارد که در ماده ۳۲ قانون کار آمده‌است. فرد باید حداقل 1۰ سال سابقه خدمت در یک سازمان یا شرکت داشته باشد تا بتواند درخواست بازخرید سنوات کند. متقاضی بایستی یک درخواست رسمی برای بازخرید سنوات خود به مدیریت یا واحد منابع انسانی ارائه دهد. پس از تایید درخواست اگر به علت از کار افتادگی باشد، به طور معمول بازخرید سنوات به ازای هر سال خدمت معادل دو ماه حقوق پایه محاسبه می‌شود. امکان دارد هر سازمان آیین‌نامه‌های داخلی ویژه خود را در این مورد داشته باشد.
فیلم حق سنوات و نحوه محاسبه آن
مقالات پیشنهادی مرتبط
حق اولاد 1403 در قانون کار+فیلم آموزشی
حق ماموریت چیست و حق ماموریت 1403+فیلم آموزشی
عيدی سال1403+جدول عيدی،فرمول محاسبه
نوبت کاری1403 در قانون کار همراه با جدول نوبت کاری و فرمول محاسبه
راهنمای جامع اضافه‌کاری در سال 1403: قوانین، محاسبه، و سقف ساعات اضافه کاری