مالیات بر ارزش افزوده 1403 : ارزش افزوده یک مفهوم حقوقی است که صاحبان کسب‌وکار باید با آن آشنایی پیدا کنند. طبق قانون، فروش کالا یا ارائه خدمات مشمول پرداخت مالیات می‌شود. این مالیات بر اساس ارزش افزوده کالا یا خدمات ارائه شده تعیین خواهد شد. مالیات ارزش افزوده به طور غیرمستقیم از صاحبان کسب‌وکار دریافت می‌گردد؛ به طوری‌که پرداخت آن بر عهده مصرف کننده نهایی است.
معمولاً سوالات و ابهامات زیادی در رابطه با مفهوم ارزش افزوده و مالیات متعاقب آن وجود دارد. در این مقاله ضمن تعریف دقیقی از ارزش افزوده، به مشاغل معاف از ارزش افزوده، درصد مالیات بر ارزش افزوده و آموزش اظهارنامه ارزش افزوده خواهیم پرداخت.
ارزش افزوده چیست؟
ضرورت آشنایی با مفهوم ارزش افزوده 1403 برای تولیدکنندگان باعث شده بسیاری از افراد به دنبال تعریف درستی از این اصطلاح حقوقی باشند. به طور کلی ارزش افزوده (Value added) به معنای میزان افزایش ارزش یک کالا یا خدمت در طول فرآیند تولید یا خدمت‌رسانی است. این اصطلاح در طول پروسه تولید یا ارائه خدمات معنا پیدا می‌کند؛ در واقع پس از تولید یک محصول یا ارائه خدمات میزان افزایش قیمت آن با عبارتی تحت عنوان ارزش افزوده شناخته می‌شود. به طور ساده‌تر اختلاف قیمت نهایی کالا (خدمت) با قیمت مواد اولیه (هزینه‌های ناشی از خدمات) معادل ارزش افزوده آن کالا (خدمات) است.
به عنوان مثال تصور کنید ارزش مواد اولیه جهت تولید یک محصول معادل 1000 تومان باشد. در صورتی که این محصول با ارزش 10000 تومان به فروش برسد، ارزش افزوده آن معادل 9000 تومان خواهد بود.
قانون مالیات بر ارزش افزوده 1403
سازمان امور مالیاتی قانون مالیات بر ارزش افزوده 1403 را در چند ماده مختلف شرح داده است. با مطالعه این مواد می‌توان به درک درستی از این نوع مالیات دست یافت. از ماده 3 این قانون چنین بر می‌آید که؛
"مالیات بر ارزش افزوده اختلاف میان ارزش کالا یا خدمت عرضه شده با ارزش کالا یا خدمت خریداری شده در طول یک دوره مشخص است."
بر اساس این قانون مالیات بر ارزش افزوده یک نوع مالیات غیرمستقیم است که شامل عرضه کالا و ارائه خدمات می‌شود. البته برخی از کالاها و خدمات در این قانون از پرداخت مالیات معاف شده‌اند.
در قانون 1403 مالیات بر ارزش افزوده چه کالا و خدماتی معاف هستند؟
طبق قانون برخی از مشاغل و خدمات کم درآمد، کالاهای فرهنگی و محصولات ملی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شناخته شده‌اند. مشاغل معاف از ارزش افزوده 1403 به دو دسته تقسیم می‌شوند؛
1. مشاغلی که کالای آنها شامل مالیات نمی‌شود و 2. مشاغلی که خدمات آنها شامل مالیات نمی‌شود. لیست این مشاغل را در زیر مشاهده می‌کنید:
مشاغل معاف از ارزش افزوده 1403
1. کالاهای معاف از مالیات 1403
• محصولات کشاورزی فرآوری نشده
• دام، طیور زنده، آبزیان، زنبور عسل و نوغان
• کود، سم، بذر و نهال
• آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات، سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی، شیر خشک
• کتاب، مطبوعات، دفتر تحریر، کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات
• کالاهای همراه مسافر جهت مصرف شخصی
• اموال غیرمنقول
• دارو
• فرش دستباف
• خوراک دام و طیور
• کالاهای مورد استفاده در صنایع دفاعی یا امنیتی
• رادار و تجهیزات ناوبری و هوانوردی برای فرودگاه
• کالاهای اهدا شده به وزارتخانه یا موسسه دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی با تایید هیئت وزیران و حوزه علمیه
2. خدمات معاف از مالیات
• خدمات درمانی
• خدمات مرتبط با قبرستان
• خدمات زینک، چاپ و انتشار روزنامه
• خدمات مشمول مالیات بر درآمد حقوق
• خدمات بانکی
• خدمات اعتباری صندوق قرض الحسنه
• خدمات مالی و اعتباری
• خدمات بیمه زندگی و بیمه درمان تکمیلی
• خدمات بازار سرمایه
• خدمات مرتبط با صدور و ابطال یا نقل و انتقال صدوق های سرمایه‌گذاری
• سود تسهیلات اعطایی شرکت‌های لیزینگ
• خدمات حمل و نقل
• خدمات آموزشی
• خدمات پژوهشی
• خدمات ورزشی
• خدمات اقامتی (تنها برای هتلهای 3 ستاره و پایین‌تر)
• سهم شارژ اخذ شده از شرکت‌های خدماتی در شهرک صنعتی
• خدمات فنی، بازسازی، تعمیر و نگهداری کالاهای موضوع جزء 17 بند الف
درصد مالیات بر ارزش افزوده از سال 1387 تا 1403
بحث مالیات بر ارزش افزوده نخستین بار در سال 1387 مطرح شد. در این سال این نوع مالیات شامل 3 درصد از ارزش افزوده کالا یا خدمات بود. به مرور زمان این درصد افزایش یافت، به طوری که ارزش افزوده 1403 به 10 درصد رسیده است. در جدول زیر لیست تغییرات مالیات ارزش افزوده را از سال 1387 تا سال 1403 مشاهده می‌کنید:
سال | درصد مالیات | درصد عوارض | ضریب کل |
|---|---|---|---|
| 1387 | %1.5 | %1.5 | %3 |
| 1388 | %1.5 | %1.5 | %3 |
| 1389 | %1.5 | %1.5 | %3 |
| 1390 | %2.2 | %1.8 | %4 |
| 1391 | %2.9 | %2.1 | %5 |
| 1392 | %3.6 | %2.4 | %6 |
| 1393 | %5.3 | %2.7 | %8 |
| 1394 | %6 | %3 | %9 |
| 1395 | %6 | %3 | %9 |
| 1396 | %6 | %3 | %9 |
| 1397 | %6 | %3 | %9 |
| 1398 | %6 | %3 | %9 |
| 1399 | %6 | %3 | %9 |
| 1400 | %6 | %3 | %9 |
| 1401 | %9 | - | %9 |
| 1402 | %9 | - | %9 |
| 1403 | %10 | - | %10 |
با تصویب قانون جدید و دائمی مالیات بر ارزش افزوده در سال 1400 از این پس دیگر درصد مالیات فوق الذکر به صورت جمع مالیات و عوارض نخواهد بود. از این پس مالیات بر ارزش افزوده بر اساس یک نرخ ثابت محاسبه خواهد شد.
مالیات ارزش افزوده 1403 چند درصد است؟
درصد مالیات ارزش افزوده 1403 معادل 10 درصد است. این بدان معنی است که مشاغل موظف به دریافت 10 درصد از ارزش افزوده کالا یا خدمات از مشتری یا مصرف‌کننده هستند. در نهایت پس از اتمام دوره مالی باید با تنظیم اظهارنامه مالیات فوق را به سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند.
آیا نرخ مالیات بر ارزش افزوده 1403 اعلام شده برای همه کالاها و خدمات ثابت است؟
خیر؛ اگرچه اغلب کالاها و خدمات مکلف به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403 به میزان 10 درصد تعیین شده در قانون هستند، اما این درصد برای تمام کالاها و خدمات یکسان نیست. بر اساس قانون، مالیات بر ارزش افزوده 1403 برای برخی از کالاها بسیار کمتر است. به عنوان مثال مالیات جهت واردات کالاهای اساسی همچون گندم، گوشت، قند و شکر برابر 1 درصد از ارزش افزوده کالا می‌باشد. همچنین نرخ مالیات واردات واکسن و داروهای کمیاب چیزی حدود 3 درصد در نظر گرفته شده است.
از طرف دیگر قانون‌گذار برای برخی از کالاهای مضر یا غیرضروری ارزش افزوده بیشتری لحاظ کرده است. این کالاها تحت عنوان کالای خاص شناخته می‌شوند. دخانیات و نوشیدنی‌های گازدار در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
ارزش افزوده 1403 کالاهای خاص
نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص از نرخ کلی 10 درصدی مستثنی بوده و این کالاها مشمول پرداخت مالیات بیشتری می‌شوند. به طور کلی منظور از کالاهای خاص، کالاهای نفتی، فلزات گرانبها نظیر طلا یا جواهر، کالاهای مضر برای سلامتی نظیر نوشابه انرژی زا یا دخانیات و ... است. در لیست زیر به صورت کلی ارزش افزوده این کالاها را مشاهده می‌کنید:
• بنزین و سوخت هواپیما: %30
• نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره، گاز طبیعی و گاز مایع: %15
• طلا، جواهر و پلاتین در مصنوعات ساخته شده از همین فلزات: معاف از مالیات
• اجرت ساخت، حق العمل و سود فروش طلا، جواهر و پلاتین: نرخ مصوب سال
• نوشابه های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب رسان ایرانی (جز دخانیات): %16
• نوشابه های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب رسان ایرانی (جز دخانیات): %36
• دخانیات شامل سیگار، توتون، پیپ و تنباکو ایرانی: %30
• دخانیات شامل سیگار، توتون، پیپ و تنباکو وارداتی: %70
• توتون خام وارداتی: %15
• توتون فرآوری شده وارداتی: %40
آموزش اظهارنامه ارزش افزوده 1403
مودیان موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی ارزش افزوده در پایان هر سه ماه هستند. این اظهارنامه باید به سایت سازمان امور مالیاتی ارسال گردد تا نسبت به میزان دقیق مالیات پرداختی شخص حقیقی یا حقوقی تصمیم‌گیری شود. مراحل اظهارنامه ارزش افزوده 1403 بسیار ساده بوده و به شرح زیر است:
1. در گام نخست باید وارد سامانه سازمان امور مالیاتی به آدرس tax.gov.ir شوید.
2. سپس باید وارد حساب کاربری خود شوید. در صورت عدم داشتن حساب کاربری باید یک حساب جدید برای خود ایجاد نمایید.
3. پس از ورود به پرونده خود می‌بایست وارد گزینه "خلاصه عملکرد سامانه مودیان در دوره فلان" شوید.
4. حال صفحه پیش رو را به پایین اسکرول نمایید و گزینه "اظهارنامه فلان دوره" را انتخاب کنید.
5. در ادامه 6 صفحه باید توسط مودی پر شود. این 6 صفحه شامل سوالات اظهارنامه، اطلاعات فروش، اطلاعات خرید، اعتبار مالیاتی، محاسبه مانده بدهی مالیاتی و بررسی اطلاعات و ثبت نهایی می‌باشد.
6. پس از پر کردن فرمهای موجود در این 6 صفحه شما باید اظهارنامه خود را ثبت موقت نمایید. پس از ان بعد از 21 روز می‌توانید برای ثبت نهایی اظهارنامه اقدام کنید.
آیا تفکیک عوارض و مالیات ارزش افزوده سال 1403 الزامی است؟
تا سال 1400 نرخ مالیات بر ارزش افزوده به صورت تجمیعی از عوارض و مالیات محاسبه می‌شد. برای مثال در سال 1400 مالیات ارزش افزوده 9 درصد بوده که 3 درصد آن شامل عوارض و 6 درصد آن شامل مالیات می‌گشت. همین موضوع باعث شده بود که بسیاری از مودیان به این اشتباه برسند که در زمان پرداخت مالیات باید عوارض و مالیات را تفکیک کرد.
جالب است بدانید مالیات ارزش افزوده 1403 تنها با یک نرخ ثابت بیان می‌شود و تجمیعی نیست. با این حال هیچگاه نیاز به تفکیک مالیات و عوارض ارزش افزوده نبوده است. با تنظیم اظهارنامه می‌توان مالیات کلی را به صورت یک نرخ مشخص پرداخت کرد.
فیلم راهنمای اظهارنامه ارزش افزوده 1403
نحوه پرکردن اظهارنامه ارزش افزوده